علائم حمله ایسکمی گذرا (TIA) چیست؟ شناسایی خطرات زودهنگام
حمله ایسکمی گذرا (Transient Ischemic Attack) یا TIA یکی از اختلالات مغزی است که به کاهش موقت جریان خون به مغز اشاره دارد. این حملات معمولاً به مدت کوتاهی طول میکشند و بعد از چند دقیقه یا ساعت برطرف میشوند، اما میتوانند نشانهای از یک سکته مغزی در آینده باشند. تشخیص علائم حمله ایسکمی گذرا در مراحل اولیه میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی علائم، علل و روشهای درمان حملات ایسکمی گذرا پرداخته شده است.
TIA چیست؟ تفاوت آن با سکته مغزی
حمله ایسکمی گذرا زمانی رخ میدهد که جریان خون به طور موقت به قسمتی از مغز قطع یا کاهش مییابد. این حالت اغلب به دلیل تشکیل لخته خون یا دیگر مشکلات در سیستم عروقی مغز بوجود میآید. برخلاف سکته مغزی، علائم TIA معمولاً موقتی هستند و پس از مدت کوتاهی بهبود مییابند.
اگرچه علائم این حملات سریعاً از بین میروند، اما باید توجه داشت که حملات ایسکمی گذرا میتوانند در آینده منجر به سکته مغزی شوند. بنابراین، به محض مشاهده علائم TIA، مراجعه فوری به پزشک الزامی است.
علائم حمله ایسکمی گذرا
علائم TIA معمولاً به طور ناگهانی ظاهر میشوند و شامل مشکلاتی در عملکرد مغز یا سیستم عصبی هستند. این علائم اغلب موقتی بوده و به طور کامل در عرض چند ساعت از بین میروند، اما نیاز به مراقبت فوری دارند. در ادامه مهمترین علائم TIA آورده شده است:
۱. ضعف یا بیحسی در یک طرف بدن
شایعترین علامت TIA، ضعف یا بیحسی در یک طرف بدن است. این علامت میتواند در نواحی مختلفی از بدن مانند صورت، بازو یا پا رخ دهد و معمولاً به طور ناگهانی ظاهر میشود.
۲. مشکل در تکلم و درک گفتار
افرادی که دچار TIA میشوند ممکن است در صحبت کردن دچار مشکل شوند. این مشکل میتواند شامل لکنت زبان یا ناتوانی در بیان کلمات به طور روان باشد. همچنین، فرد ممکن است قادر به درک گفتههای دیگران نباشد.
۳. مشکلات بینایی
مشکلات بینایی از جمله تاری دید، دید دوگانه یا از دست دادن ناگهانی دید در یک یا هر دو چشم میتواند از علائم حمله ایسکمی گذرا باشد. این مشکل ممکن است فقط برای چند دقیقه یا ساعت ادامه یابد.
۴. سرگیجه یا عدم تعادل
عدم تعادل و سرگیجه از دیگر علائم رایج TIA هستند. فرد ممکن است احساس کند که نمیتواند به راحتی ایستاده بماند یا دچار احساس چرخش سر شود.
۵. سردرد شدید و ناگهانی
سردردهای شدید که بدون دلیل مشخصی آغاز میشوند، یکی از علائم بالقوه حمله ایسکمی گذرا هستند. این سردردها ممکن است به همراه علائم دیگر مانند اختلال در بینایی یا گفتار همراه باشند.
۶. مشکلات بلع
در برخی افراد، TIA میتواند باعث مشکل در بلع شود. این اختلال میتواند باعث ایجاد احساس سختی در گلو و یا عدم توانایی در بلع مواد غذایی یا مایعات شود.
تفاوت TIA با سکته مغزی
بیشتر علائم حمله ایسکمی گذرا مشابه سکته مغزی هستند، با این تفاوت که در TIA علائم به طور موقتی هستند و به سرعت از بین میروند. در سکته مغزی، علائم به مدت طولانیتری ادامه پیدا کرده و ممکن است منجر به آسیب دائمی به مغز شود. بنابراین، هر حملهای که علائم TIA را نشان دهد باید جدی گرفته شود، چرا که احتمال وقوع سکته مغزی در آینده وجود دارد.
عوامل خطر حمله ایسکمی گذرا
برخی عوامل میتوانند احتمال بروز حملات ایسکمی گذرا را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
۱. فشار خون بالا
فشار خون بالا میتواند موجب آسیب به رگهای خونی شده و خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. افرادی که فشار خون بالا دارند، بیشتر از دیگران در معرض TIA قرار دارند.
۲. دیابت
دیابت نوع ۲ میتواند منجر به آسیب به رگهای خونی و افزایش خطر TIA شود. کنترل مناسب سطح قند خون در این افراد ضروری است.
۳. کلسترول بالا
مقدار زیاد کلسترول در خون میتواند باعث تشکیل پلاکها در رگها شده و احتمال بروز لخته خون را بیشتر کند.
۴. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماریهای قلبی و عروقی است و میتواند خطر بروز TIA را افزایش دهد.
۵. چاقی
چاقی موجب فشار بیشتر بر روی قلب و رگهای خونی میشود و احتمال ابتلا به TIA و سکته مغزی را بالا میبرد.
۶. سابقه خانوادگی سکته مغزی یا TIA
اگر در خانواده فردی سابقه سکته مغزی یا حملات ایسکمی گذرا وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این مشکلات در فرد افزایش مییابد.
تشخیص و درمان TIA
تشخیص TIA معمولاً شامل معاینه بالینی و انجام آزمایشهای تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن است. همچنین آزمایشهای خون برای بررسی کلسترول و قند خون ممکن است انجام شود.
درمان حمله ایسکمی گذرا بیشتر بر پیشگیری از سکته مغزی تمرکز دارد. داروهایی مانند آسپیرین یا داروهای رقیقکننده خون ممکن است برای کاهش خطر تشکیل لختههای جدید تجویز شوند. همچنین تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن، ورزش منظم و کنترل فشار خون میتواند از بروز حملات جدید جلوگیری کند.
پیشگیری از حملات ایسکمی گذرا
چندین روش برای پیشگیری از حملات ایسکمی گذرا وجود دارد. برخی از این روشها عبارتند از:
- کنترل فشار خون: فشار خون را در حد نرمال نگه دارید تا از خطر TIA و سکته مغزی کاسته شود.
- کاهش کلسترول: مصرف غذاهای کم چرب و استفاده از داروهای کاهشدهنده کلسترول میتواند مفید باشد.
- ترک سیگار: ترک سیگار باعث بهبود سلامت رگهای خونی و کاهش خطر TIA میشود.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی کمک میکند تا گردش خون بهبود یابد و خطر تشکیل لخته خون کاهش یابد.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات و محدود کردن مصرف نمک و چربیهای اشباعشده از عوامل مؤثر در پیشگیری هستند.
نتیجهگیری
حمله ایسکمی گذرا (TIA) یک علامت هشدار دهنده برای سکته مغزی است. هر گونه علائم مشابه سکته مغزی که به طور ناگهانی ظاهر میشود باید جدی گرفته شود، حتی اگر به سرعت از بین بروند. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، میتوان از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد. پیروی از شیوههای زندگی سالم و کنترل عوامل خطر نیز در پیشگیری از TIA و سکته مغزی اهمیت دارد.
همچنین بخوانید:
