پلی میالژیا روماتیکا چیست؟ درمان و تفاوت آن با آرتریت گیجگاهی
پلی میالژیا روماتیکا (Polymyalgia Rheumatica یا PMR) یک بیماری التهابی است که باعث درد و سفتی در شانهها، گردن و لگن میشود و اغلب در افراد بالای ۵۰ سال دیده میشود. این بیماری، علائم ناتوانکنندهای دارد اما معمولاً تهدیدکننده زندگی نیست. با این حال، به دلیل شباهت علائم آن با بیماریهای دیگر، مانند آرتریت گیجگاهی (Giant Cell Arteritis یا GCA)، تشخیص دقیق و درمان به موقع اهمیت بسیار زیادی دارد.
در این مقاله به بررسی علائم، روشهای درمان، تفاوت پلی میالژیا روماتیکا با آرتریت گیجگاهی و پاسخ به این سوال که آیا درمان قطعی برای این بیماری وجود دارد، پرداختهایم.
پلی میالژیا روماتیکا چیست؟
پلی میالژیا روماتیکا یک بیماری التهابی است که عمدتاً مفاصل بزرگ و عضلات اطراف آن را تحت تأثیر قرار میدهد. بیماران معمولاً با درد و سفتی صبحگاهی در شانهها، گردن و لگن مراجعه میکنند و فعالیتهای روزمره مانند بلند کردن دستها یا خم شدن برای بستن کفش برایشان دشوار میشود. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال دیده میشود و زنان کمی بیشتر از مردان در معرض آن قرار دارند.
در حالی که علت دقیق پلی میالژیا روماتیکا مشخص نیست، پژوهشها نشان میدهند که پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن و التهاب مزمن نقش اصلی را در بروز این بیماری دارند. برخی تحقیقات همچنین نشان دادهاند که عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند احتمال ابتلا را افزایش دهند.
علائم پلی میالژیا روماتیکا
علائم پلی میالژیا روماتیکا معمولاً ناگهانی ظاهر میشوند و شدت آنها میتواند از خفیف تا ناتوانکننده باشد. بیماران اغلب با درد و سفتی در شانهها، گردن، لگن و رانها مواجه هستند. سفتی صبحگاهی بیش از یک ساعت طول میکشد و به مرور روز تا حدی کاهش مییابد، اما فعالیت بدنی شدید میتواند درد را تشدید کند.
خستگی، کاهش اشتها و گاهی تب خفیف از دیگر علائم شایع است. برخلاف برخی بیماریهای التهابی، معمولاً مفاصل کوچک مانند انگشتان دست درگیر نمیشوند و تورم مفصل نادر است. این نکته یکی از تفاوتهای کلیدی پلی میالژیا روماتیکا با سایر بیماریهای روماتیسمی است.
تشخیص پلی میالژیا روماتیکا
تشخیص پلی میالژیا روماتیکا نیازمند بررسی دقیق بالینی و آزمایشهای خون است. پزشک با بررسی شدت درد، محل آن، الگوی سفتی صبحگاهی و سابقه بیمار، میتواند تشخیص اولیه را بدهد. آزمایشهای خون شامل اندازهگیری شاخصهای التهابی مانند ESR و CRP است که نشاندهنده فعالیت التهابی بدن هستند.
گاهی اوقات پزشک برای رد بیماریهای دیگر مانند آرتریت گیجگاهی یا بیماریهای مفصلی مشابه، از تصویربرداری یا بیوپسی عروق استفاده میکند. تشخیص به موقع اهمیت بالایی دارد، زیرا درمان زودهنگام میتواند سرعت بهبودی را افزایش دهد و از عوارض احتمالی جلوگیری کند.
درمان پلی میالژیا روماتیکا
درمان پلی میالژیا روماتیکا معمولاً شامل داروهای ضد التهاب و کنترل التهاب سیستمیک است. شایعترین دارو کورتیکواستروئیدهای خوراکی با دوز پایین هستند که به سرعت درد و سفتی مفاصل را کاهش میدهند.
دوز دارو معمولاً با توجه به شدت علائم تنظیم میشود و درمان ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد. کاهش تدریجی دوز به منظور پیشگیری از عود بیماری و عوارض دارویی انجام میشود. در موارد مقاوم یا عودکننده، پزشک ممکن است داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی یا بیولوژیکها را تجویز کند.
علاوه بر دارو، ورزش سبک و منظم و فعالیت بدنی ملایم به حفظ قدرت عضلات و انعطاف مفاصل کمک میکند. فیزیوتراپی نیز میتواند نقش موثری در بهبود عملکرد و کاهش درد داشته باشد. رژیم غذایی سالم، کنترل وزن و مدیریت استرس نیز به بهبود وضعیت بیماران کمک میکنند.
تفاوت پلی میالژیا روماتیکا با آرتریت گیجگاهی
یکی از مهمترین چالشهای تشخیصی، تمایز پلی میالژیا روماتیکا از آرتریت گیجگاهی است. هر دو بیماری میتوانند با درد، خستگی و التهاب سیستمیک همراه باشند، اما تفاوتهای کلیدی وجود دارد:
- محل درگیری: پلی میالژیا روماتیکا عمدتاً مفاصل بزرگ و عضلات اطراف شانه و لگن را درگیر میکند، در حالی که آرتریت گیجگاهی بر شریانهای بزرگ سر و گردن تأثیر میگذارد.
- علائم خاص: آرتریت گیجگاهی میتواند باعث سردرد شدید، اختلال بینایی و درد فک هنگام جویدن شود، که در پلی میالژیا روماتیکا مشاهده نمیشود.
- خطرات: آرتریت گیجگاهی در صورت درمان نشدن میتواند باعث کوری یا عوارض جدی قلبی و عروقی شود، در حالی که پلی میالژیا روماتیکا معمولاً تهدیدکننده زندگی نیست.
تشخیص دقیق و تمایز این دو بیماری اهمیت حیاتی دارد، زیرا درمان سریع آرتریت گیجگاهی برای پیشگیری از عوارض جدی ضروری است.
درمان قطعی پلی میالژیا روماتیکا
پلی میالژیا روماتیکا بیماری مزمن و التهابی است، اما در اکثر بیماران به درمان پاسخ بسیار خوبی میدهد. اگرچه درمانهای موجود التهاب و درد را کنترل میکنند، به طور کامل بیماری را از بین نمیبرند، بنابراین نمیتوان آن را «قطعی» نامید. با مدیریت مناسب و پیگیری منظم، بیشتر بیماران میتوانند به زندگی فعال و بدون محدودیت بازگردند.
پیشگیری و مراقبتهای روزمره
چون علت دقیق پلی میالژیا روماتیکا مشخص نیست، پیشگیری صددرصدی ممکن نیست. با این حال، مراقبتهای روزمره میتواند خطر عود و شدت علائم را کاهش دهد:
- حفظ فعالیت بدنی ملایم و منظم
- ورزشهای کششی و تقویتی برای شانه و لگن
- رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل
- کنترل استرس و خواب کافی
- پیگیری منظم با پزشک و انجام آزمایشهای توصیهشده
جمعبندی
پلی میالژیا روماتیکا یک بیماری التهابی مفاصل بزرگ و عضلات اطراف آنها است که با درد و سفتی همراه است. درمان اصلی آن شامل کورتیکواستروئیدها و کنترل التهاب سیستمیک است و بیشتر بیماران به این درمان پاسخ خوبی میدهند. تفاوت این بیماری با آرتریت گیجگاهی در محل درگیری، علائم خاص و خطرات جدی است. تشخیص دقیق و پیگیری منظم، کلید بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض بیماری است.
همچنین بخوانید:
