گنجینه‌های سبز ایران | کشف پنج پهنه جنگلی بی‌نظیر کشور
زمانی که دود فرو می‌نشیند و زمین سیاه می‌شود، تازه متوجه می‌شویم که چه زخم بزرگی بر پیکر سبز ایران نشسته است. ایران پنج قلب سبز و متمایز دارد که هر یک ویژگی‌ها، اقلیم و داستان خاص خود را دارند؛ از جنگل‌های بازمانده عصر یخبندان تا جنگجویان مقاوم بیابان‌های مرکزی. حفظ این میراث، نه تنها انتخاب، بلکه ضرورت بقاست.
هیرکانی؛ موزه‌ای که نفس می‌کشد
جنگل‌های هیرکانی از آستارا تا گلی‌داغ در شمال ایران امتداد دارند و فسیل‌های زنده جهان محسوب می‌شوند. قدمتی ۴۰ میلیون ساله دارند و زمانی که یخبندان اروپا را فرا گرفت، دریای خزر دمای منطقه را معتدل نگه داشت و گونه‌هایی مثل راش، انجیلی و شمشاد را حفظ کرد. ثبت جهانی این جنگل‌ها در یونسکو، ارزش و بی‌همتایی آن‌ها را نشان می‌دهد. هر هکتار این جنگل‌ها هزاران مترمکعب آب ذخیره می‌کند و آتش در آن‌ها یعنی سوزاندن صفحات تاریخ زمین.
زاگرس؛ سد زنده غرب کشور
زاگرس بزرگ‌ترین منبع آب شیرین و سپر طبیعی غرب ایران است. این پهنه وسیع که از آذربایجان غربی تا فارس کشیده شده، قلمرو بلوط ایرانی است. جنگل‌های زاگرس ۴۰ درصد آب شیرین کشور را تامین می‌کنند و از فلات مرکزی در برابر ریزگردهای عربی محافظت می‌کنند. ساختار این جنگل‌ها نسبت به شمال کم‌تراکم‌تر است و آسیب‌پذیری بیشتری در برابر آتش دارند.
ارسباران؛ بهشت گمشده قره‌داغ
در شمال غرب ایران، ارسباران یا قره‌داغ شاهکاری از تنوع زیستی است؛ جایی که مرز بین جنگل‌های خزری و مناطق نیمه‌خشک قفقازی محو می‌شود. این منطقه به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره توسط یونسکو ثبت شده و میزبان گونه‌های نادری مثل سیاه‌خروس و مارال است. شیب‌های تند و دره‌های عمیق، عملیات اطفای حریق را بسیار دشوار می‌کند.
ایرانی-تورانی؛ جنگجویان بیابان
این پهنه در فلات مرکزی ایران، با گونه‌هایی مثل بنه و بادام کوهی، یاد گرفته‌اند با حداقل آب زنده بمانند. این ناحیه اکولوژیک، استان‌های خراسان، سمنان، یزد و کرمان را در بر می‌گیرد و آخرین سنگر ایران در برابر پیشروی بیابان است. حفاظت از این پوشش گیاهی برای امنیت زیستی مرکز کشور حیاتی است.
خلیج‌فارس؛ جنگل‌های گرمسیری
در نوار ساحلی جنوب، درختانی مثل کهور، کنار و گونه‌های آکاسیا، با گرما و کم‌آبی سازگار شده‌اند. این جنگل‌ها ریشه‌هایشان را در ماسه و خاک ساحلی فرو کرده و شن‌های روان را تثبیت می‌کنند و پناهگاه امنی برای حیات وحش جنوب ایجاد می‌کنند.
جنگل‌های حرا؛ معجزه سبز بر روی آب
متفاوت‌ترین رویشگاه ایران، جنگل‌های مانگرو یا حرا هستند که در آب شور خلیج‌فارس و دریای عمان ریشه دارند. این جنگل‌ها نمک آب را دفع می‌کنند و نقش حیاتی در حفاظت از سواحل و پرورش ماهیان و پرندگان مهاجر دارند. در زمان جزر و مد، حراها صحنه‌ای بدیع از جنگلی شناور را خلق می‌کنند و معجزه‌ای طبیعی برای جنوب ایران محسوب می‌شوند.
همچنین بخوانید:
