هزینه واقعی بنزین در ایران؛ چرا حتی بنزین ۵۰ هزار تومانی هم مشکل قاچاق را حل نمی‌کند؟
برخی معتقدند افزایش قیمت بنزین به ۵۰ هزار تومان می‌تواند مشکل قاچاق سوخت را حل کند، اما کارشناسان این موضوع را یک تصور نادرست می‌دانند. واقعیت این است که هزینه‌های جانبی و مشهود هر لیتر بنزین در کشور حداقل ۷۵۰۰ تومان است و افزایش قیمت صرفاً به تنهایی نمی‌تواند جلوی قاچاق سوخت را بگیرد.
هزینه‌های مشهود بنزین چگونه محاسبه می‌شود؟
وحید سراوند، رئیس کارگروه انجمن CNG تهران و کارشناس ارشد مدیریت نفت و گاز در گفتگو با فرارو توضیح داده است که هزینه واقعی بنزین تنها مربوط به پالایشگاه نیست. هزینه پالایش هر لیتر بنزین بین ۴ تا ۵ هزار تومان است، اما با احتساب هزینه‌های حمل و نقل، دستمزد پرسنل پالایشگاه و انبارها و همچنین کارمزد جایگاه‌داران، رقم نهایی حداقل ۷۵۰۰ تومان می‌شود.
- هزینه پالایش هر لیتر: حدود ۵۰۰۰ تومان
- هزینه حمل و نقل در شعاع ۲۰۰ کیلومتری: ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ تومان
- کارمزد جایگاه دار: ۶۴۰ تومان
- هزینه‌های جانبی جایگاه: ۶۰۰ تومان
با این محاسبات، حتی اگر نفت خام را صفر در نظر بگیریم، هزینه هر لیتر بنزین به حدود ۷۵۰۰ تومان می‌رسد و این هزینه‌ها بدون احتساب مخارج پنهان مانند نگهداری تجهیزات و هزینه‌های مدیریتی است.
قاچاق بنزین با قیمت بالا هم متوقف نمی‌شود
یکی از مهم‌ترین دلایل قاچاق سوخت، تفاوت قیمت بنزین در ایران با کشورهای همسایه است. حتی اگر قیمت بنزین در کشور به ۵۰ هزار تومان برسد، همچنان قاچاق انجام خواهد شد. برای نمونه:
- قیمت بنزین در عراق: ۱۰۰ هزار تومان
- قیمت بنزین در گرجستان: ۱۲۶ هزار تومان
- قیمت بنزین در ترکیه: ۱۵۰ هزار تومان
با توجه به کاهش ارزش پول ملی و روند صعودی نرخ دلار، قاچاق سوخت به کشورهای همسایه یک چرخه تکراری و اجتناب‌ناپذیر است. کارشناسان تاکید دارند که افزایش قیمت بنزین بدون اصلاح ساختار توزیع و کنترل بازار، هیچ نتیجه عملی نخواهد داشت.
چالش‌های مدیریت مصرف و کارت سوخت
با وجود حدود ۲۴ میلیون خودرو در کشور و سهمیه‌بندی بر اساس کارت سوخت، روزانه حدود ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین شارژ می‌شود. حتی اگر کارت سوخت آزاد شود، باز هم مصرف بنزین کاهش نمی‌یابد و قاچاق سوخت ادامه خواهد داشت. بنابراین تمرکز صرف بر قیمت‌گذاری، راهکار عملی برای جلوگیری از قاچاق نیست.
جمع‌بندی
هزینه واقعی هر لیتر بنزین در ایران حداقل ۷۵۰۰ تومان است و افزایش قیمت تا ۵۰ هزار تومان هم نمی‌تواند مشکل قاچاق را حل کند. دلیل اصلی قاچاق سوخت، تفاوت قیمت‌ها با کشورهای همسایه و بی‌ارزش شدن پول ملی است. اصلاح ساختار توزیع، کنترل دقیق کارت سوخت و بهبود ارزش پول ملی از جمله اقدامات ضروری برای کاهش قاچاق سوخت است.
همچنین بخوانید:
اضطراب ریاضی را شکست دهید: راهکارهای عملی برای کاهش ترس
