آلنوش طریان؛ مادر نجوم ایران و پیشگام فیزیک ایران
آلنوش طریان در ۱۸ آبان ۱۲۹۹ در اصفهان به دنیا آمد. او از خانواده‌ای ارمنی با ریشه‌های فرهنگی غنی بود؛ پدرش آرتو طریان، تحصیلکرده تئاتر در مسکو، بنیانگذار یکی از نخستین مراکز آموزش هنرهای دراماتیک در ایران بود و مادرش، فارغ‌التحصیل ادبیات از سوئیس، نخستین زن ایرانی بود که اشعار فارسی را دکلمه می‌کرد.
تحصیلات و مسیر علمی
در ابتدا آلنوش به تشویق والدینش قصد داشت در رشته ادبیات تحصیل کند، اما در نهایت مسیر علمی را انتخاب کرد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس ارامنه ایران گذراند و سپس به دبیرستان انوشیروان دادگر و دانشگاه تهران رفت. پس از دریافت مدرک کارشناسی، برای ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن در فرانسه رفت و در رشته فیزیک تحصیل کرد.
بازگشت به ایران و تدریس
با وجود فرصت‌های تدریس در فرانسه، عشق به وطن باعث شد آلنوش به ایران بازگردد و در دانشگاه تهران مشغول تدریس شود. او ابتدا دانشیار رشته ترمودینامیک بود و سپس به عنوان نخستین استاد فیزیک ستارگان در ایران فعالیت کرد. فعالیت‌های علمی او شامل ریاست گروه تحقیقات خورشیدی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران نیز بود.
فعالیت‌های بین‌المللی
طریان چهار ماه به آلمان سفر کرد تا مطالعات تکمیلی انجام دهد و پس از آن به ایران بازگشت تا به تربیت دانشجویان ادامه دهد.
خدمات اجتماعی و بازنشستگی
آلنوش طریان پس از ۳۲ سال خدمت در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. او خانه‌اش را برای دانشجویان بی‌سرپناه اهدا کرد تا محلی برای اسکان آنان فراهم شود. هرچند بعد از انقلاب، مسئولین بارها از او تجلیل کردند، اما طریان ترجیح داد از دانشگاه دور بماند.
سال‌های پایانی و وفات
او سال‌های پایانی زندگی خود را در خانه سالمندان گذراند و در نهایت در ۱۴ اسفند ۱۳۸۹ درگذشت. طریان هیچ‌گاه ازدواج نکرد و فرزندی نداشت.
میراث علمی آلنوش طریان
آلنوش طریان به عنوان مادر نجوم ایران شناخته می‌شود و سهم بزرگی در پیشرفت علوم فیزیک و نجوم در ایران داشته است. فعالیت‌های او الهام‌بخش نسل‌های بعدی دانشمندان ایرانی بوده است.
نمونه‌ای از تأثیر او در دانشگاه تهران:
- تدریس فیزیک ستارگان برای نخستین بار در ایران
- رهبری گروه تحقیقات خورشیدی موسسه ژئوفیزیک
- پرورش نسل جدیدی از فیزیکدانان و نجوم‌شناسان ایرانی
همچنین بخوانید:
وضعیت آب تهران ۱۴۰۴ | کاهش فشار شبانه و مدیریت مصرف در بحران خشکسالی
سخت‌کوش‌ترین کشورهای جهان در ۲۰۲۵ | رتبه‌بندی ساعات کاری هفتگی
بارش برف تهران ۱۴۰۴ | زمان اولین برف و پیش‌بینی‌های هواشناسی
