چرا سفر به قطب جنوب ممنوع است؟
زیبایی حیرت‌انگیز و دست‌نخوردهٔ قطب جنوب آن‌قدر زیاد است که هر عاشق طبیعت و ماجراجویی را به خود جذب می‌کند. اما چرا این مقصد افسانه‌ای، که در پایین‌ترین نقطه‌ی زمین قرار دارد، تا این حد دست‌نیافتنی است؟ آیا واقعاً کسی اجازه ندارد به آنجا سفر کند یا فقط مسیر رسیدن به آن دشوار است؟
در این مقاله، با زبانی روان و متعادل بررسی می‌کنیم که چه عواملی باعث می‌شوند سفر به قطب جنوب چنین محدود و کنترل‌شده باشد.
۱. آیا سفر به قطب جنوب واقعاً ممنوع است؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند هیچ‌کس حق ورود به قطب جنوب را ندارد، اما واقعیت متفاوت است.
کشورهای عضو معاهده‌ی بین‌المللی سال ۱۹۵۹ تصمیم گرفتند این قاره را به منطقه‌ای علمی و صلح‌آمیز تبدیل کنند. آن‌ها هرگونه فعالیت نظامی و استخراج منابع طبیعی را ممنوع کردند، اما سفر انسان‌ها را کاملاً محدود نکردند.
بنابراین، گردشگران و پژوهشگران هنوز می‌توانند به آنجا بروند، البته فقط با مجوز رسمی و در قالب تورهای تأییدشده.
در نتیجه، واژه‌ی درست‌تر برای توصیف این شرایط، «مقررات شده» است نه «ممنوع».
۲. حفاظت از محیط زیست؛ دلیل اصلی محدودیت سفر
اکوسیستم قطب جنوب یکی از شکننده‌ترین زیست‌بوم‌های زمین به شمار می‌رود. نبودِ ساکنان دائمی باعث شده طبیعت این منطقه میلیون‌ها سال بدون دخالت انسان باقی بماند.
اما همین ویژگی، آن را در برابر کوچک‌ترین تغییر بسیار آسیب‌پذیر می‌کند.
انسان‌ها هنگام ورود به این سرزمین، تعادل آن را به‌راحتی بر هم می‌زنند:
- کشتی‌ها و هواپیماها با سوخت خود هوا را آلوده می‌کنند.
- کفش‌ها و تجهیزات ممکن است میکروب‌ها یا گیاهان غیربومی را به همراه بیاورند.
- حضور زیاد گردشگران آرامش حیواناتی مثل پنگوئن‌ها و فوک‌ها را مختل می‌کند.
به همین دلیل، مسئولان تورها تعداد بازدیدکنندگان را محدود می‌کنند، گردشگران را ملزم می‌کنند در مسیرهای خاص حرکت کنند و از آن‌ها می‌خواهند هیچ زباله‌ای باقی نگذارند.
این قوانین به جای جلوگیری از سفر، از محیط زیست محافظت می‌کنند و تضمین می‌دهند که این قاره‌ی سفید همچنان بکر باقی بماند.
۳. قوانین بین‌المللی و نظام مجوزها
قوانین بین‌المللی یکی دیگر از دلایل سختی سفر به قطب جنوب است. معاهده‌ی قطب جنوب تمام فعالیت‌های علمی و گردشگری را زیر نظر دارد.
هر کشوری که عضو این معاهده است، برای شهروندانش قانون داخلی وضع کرده تا پیش از سفر مجوز رسمی بگیرند.
به عنوان مثال، اگر یک محقق یا گردشگر بخواهد به این منطقه برود، باید طرح سفرش را ارائه دهد و ثابت کند که حضور او آسیبی به محیط نمی‌زند.
همچنین سازمانی به نام «انجمن اپراتورهای گردشگری قطب جنوب» یا IAATO بر فعالیت تورها نظارت می‌کند و استانداردهای زیست‌محیطی را تعیین می‌نماید.
به این ترتیب، دولت‌ها و شرکت‌ها به جای جلوگیری از سفر، آن را کنترل می‌کنند تا ایمن‌تر و مسئولانه‌تر انجام شود.
۴. طبیعت خشن؛ بزرگ‌ترین مانع سفر
علاوه بر قوانین، خود طبیعت قطب جنوب به‌راحتی اجازه‌ی ورود به همه را نمی‌دهد.
در زمستان، دمای هوا به منفی ۶۰ درجه می‌رسد و بادهایی با سرعت صدها کیلومتر در ساعت می‌وزد. حتی در تابستان، دما معمولاً زیر صفر باقی می‌ماند.
در این شرایط، انسان باید تجهیزات ویژه، لباس‌های چندلایه و مهارت بقا در محیط سرد را داشته باشد.
هیچ شهر، بیمارستان یا جاده‌ای در آنجا وجود ندارد و در صورت بروز حادثه، نیروهای امدادی نمی‌توانند سریع برسند.
همین دلایل باعث می‌شوند شرکت‌های گردشگری فقط در زمان‌های خاصی از سال (معمولاً از نوامبر تا مارس) تور برگزار کنند و فقط افراد آماده و آموزش‌دیده را بپذیرند.
۵. چرا بسیاری تصور می‌کنند سفر به قطب جنوب ممنوع است؟
وقتی قوانین سخت، شرایط آب‌وهوایی خطرناک و هزینه‌های بالا را کنار هم بگذاریم، طبیعی است که مردم گمان کنند سفر به این قاره ممنوع است.
اما واقعیت این است که سفر ممکن است فقط باید از مسیر درست انجام شود.
گردشگران معمولاً از جنوب آرژانتین یا شیلی سوار کشتی می‌شوند و پس از عبور از تنگه‌ی درِیک به شبه‌جزیره‌ی قطب جنوب می‌رسند. این سفر معمولاً بین ۸ تا ۲۰ روز طول می‌کشد و هزینه‌ای بین ۸ تا ۲۰ هزار دلار دارد.
بنابراین، قطب جنوب مقصدی ممنوع نیست؛ بلکه سفری است که تنها افراد آماده، مسئول و ماجراجو می‌توانند آن را تجربه کنند.
۶. نکاتی برای کسانی که رؤیای سفر به قطب جنوب دارند
اگر روزی تصمیم گرفتی به این سرزمین افسانه‌ای سفر کنی، این نکات را در نظر داشته باش:
- تور معتبر انتخاب کن. تنها شرکت‌هایی که عضو IAATO هستند مجوز ورود دارند.
- تجهیزات کامل تهیه کن. لباس ضد باد، عینک قطبی، کفش ضد آب و کرم ضد آفتاب ضروری‌اند.
- به قوانین محیطی احترام بگذار. از حیوانات فاصله بگیر، زباله‌ها را جمع کن و چیزی از محیط برندار.
- از مسیر مجاز استفاده کن. فقط نقاط مشخص‌شده اجازه‌ی فرود دارند.
- برای هزینه‌ی بالا آماده باش. سفر به قطب جنوب گران است، اما تجربه‌ای است که با هیچ مقصد دیگری قابل مقایسه نیست.
۷. سفر علمی یا گردشگری؟
در حال حاضر، دو نوع سفر به قطب جنوب انجام می‌شود:
- پژوهشگران برای انجام مطالعات اقلیمی و زیست‌محیطی به ایستگاه‌های تحقیقاتی می‌روند.
- گردشگران ماجراجو با تورهای کنترل‌شده برای بازدید کوتاه سفر می‌کنند.
سفرهای علمی معمولاً توسط دولت‌ها پشتیبانی می‌شوند، در حالی که سفرهای گردشگری با هدف تجربه‌ی منحصر‌به‌فرد انجام می‌گیرند. در هر دو حالت، رعایت مقررات محیطی الزامی است.
۸. نتیجه‌گیری
قطب جنوب، سرزمین سکوت و سپیدی، یکی از ناب‌ترین و پررمز و رازترین نقاط زمین است.
سفر به آن ممنوع نیست، اما هر کسی نمی‌تواند به آسانی به آنجا برسد.
قوانین بین‌المللی، محیط زیست شکننده، شرایط سخت طبیعی و هزینه‌ی بالا باعث شده‌اند این قاره در امان بماند.
اگر روزی تصمیم گرفتی به «آخر دنیا» سفر کنی، فقط کافی است مسئولانه رفتار کنی، قوانین را رعایت کنی و آماده‌ی تجربه‌ای باشی که شاید در تمام عمر تکرار نشود.
همچنین بخوانید:
