ترجمه منشور کوروش به فارسی | عبدالمجید ارفعی و نماد حقوق بشر ایران
استوانه کوروش؛ نخستین منشور حقوق بشر جهان
استوانه کوروش یکی از مهم‌ترین آثار باستانی جهان است و به عنوان نخستین منشور حقوق بشر شناخته می‌شود. این استوانه در سال ۱۲۸۵ خورشیدی توسط هرمز رسام، باستان‌شناس ایرانی، در بابل کشف شد. جنس آن از گل رس است و شامل ۴۰ خط به زبان آکدی و خط میخی بابلی می‌باشد.
تاریخ نگارش این منشور به سال ۵۳۹ پیش از میلاد بازمی‌گردد، زمانی که کورش کبیر پس از فتح بابل، دستور نگارش متن را صادر کرد. در این متن، کورش درباره سیاست‌ها و اقدامات خود برای برقراری عدالت، آزادی و احترام به باورهای مردم سخن گفته است.
استوانه کوروش اخیراً در چهل‌وسومین کنفرانس عمومی یونسکو در سمرقند، به‌عنوان یکی از نخستین منشورهای حقوق بشر که بر احترام به تنوع فرهنگی تأکید دارد، به رسمیت شناخته شد و از سوی کشورهای عضو یونسکو مورد تایید قرار گرفت. این اثر تاریخی اکنون در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می‌شود. بخشی از استوانه که پیش‌تر جدا شده بود و در دانشگاه ییل قرار داشت، بعدها به موزه بریتانیا منتقل و به استوانه اصلی متصل شد.
ترجمه منشور کوروش به فارسی
نخستین ایرانی که توانست متن منشور کوروش را از زبان بابلی به فارسی ترجمه کند، عبدالمجید ارفعی بود. ارفعی متخصص زبان‌های ایلامی و آکدی بود و این زبان‌ها کلید فهم و رمزگشایی منشور به شمار می‌آیند.
او در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی با استفاده از مولاژ منشور کوروش در موزه بریتانیا، متن اصلی بابلی را با دقت و وسواس خواند و به فارسی برگرداند. پیش از او، هنری راولینسون منشور را به زبان انگلیسی ترجمه کرده بود، اما ترجمه ارفعی اولین ترجمه مستقیم و بی‌واسطه به فارسی بود که امکان درک دقیق و علمی متن را برای ایرانیان فراهم کرد.
ویژگی‌های ترجمه ارفعی
- تصحیح برداشت‌ها و جعل‌های نادرست موجود در ترجمه‌های دیگر
- بازتاب روح انسانی و صلح‌آمیز منشور
- دسترس‌پذیر کردن متن اصلی برای پژوهش‌های تاریخی و فرهنگی
- بازگرداندن صدای کورش به زبان مردم ایران
نقش فرهنگی و تاریخی ترجمه منشور
ترجمه منشور کوروش توسط ارفعی نه تنها یک دستاورد علمی بود، بلکه پلی میان گذشته و امروز ایران ایجاد کرد. این ترجمه، میراثی گرانبها از تاریخ ایران را زنده کرد و پیام صلح و انسانیت کورش را به نسل‌های بعدی منتقل نمود.
به کمک ترجمه او، امروز ایرانیان می‌توانند مستقیماً با متن اصلی منشور ارتباط برقرار کنند و ارزش‌های انسانی برجسته‌ای را که در تاریخ این سرزمین ریشه دارد، درک کنند.
نتیجه‌گیری
ترجمه منشور کوروش به فارسی توسط عبدالمجید ارفعی، یک گام مهم در احیای هویت تاریخی و فرهنگی ایران است. این اثر نشان می‌دهد که پژوهش دقیق، دانش زبان‌شناسی و علاقه به میراث فرهنگی می‌تواند پلی میان گذشته و حال ایجاد کند و پیام صلح و انسانیت را به جهانیان منتقل نماید.
همچنین بخوانید:
تصحیح انتقادی شاهنامه مهری بهفر | تحلیل ابیات و شخصیت‌های اساطیری شاهنامه
کاهش مخاطب سینما در ۱۴۰۴: تحلیل پرفروش‌ترین فیلم‌ها و فروش میلیاردی گیشه
طرز تهیه نوشیدنی قهوه با بستنی؛ خنک، خوشمزه و جذاب برای تابستان
