روستای کندلوس در مازندران؛ تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت بکر

ثبت جهانی روستای کندلوس

روز جمعه، ۲۵ مهر ۱۴۰۴، کندلوس به‌طور رسمی به فهرست جهانی گردشگری سازمان جهانی گردشگری پیوست. این روستا که طی چند دهه گذشته به دلیل حفظ بافت تاریخی و فعالیت‌های مردم‌محور شهرت یافته، حالا نخستین روستای جهانی مازندران محسوب می‌شود. سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ثبت جهانی کندلوس را الگویی موفق از ترکیب فرهنگ، هنر و توسعه پایدار دانست.

کندلوس کجاست؟

روستای کندلوس در دامنه‌های سرسبز رشته‌کوه‌های البرز و منطقه کجور شهرستان نوشهر واقع شده است. با آب‌وهوای ییلاقی و طبیعت زیبا، گردشگران را به دوره‌ای تاریخی می‌برد. این روستا از جاهای دیدنی نوشهر است و در ۷۵ کیلومتری شهر نوشهر قرار دارد.

کندلوس از چهار دهکده تشکیل شده و با خانه‌های گلی، چشمه‌های گوارا و مردم مهمان‌نواز، تجربه‌ای ناب از زندگی بومی ایرانی ارائه می‌دهد. اهالی کندلوس امروز علاوه بر کشاورزی، به خیاطی، نجاری و صنایع‌دستی مشغول‌اند و محصولاتشان مانند جاجیم، پارچه‌های دست‌باف و بلوزهای پشمی، بخشی از هویت فرهنگی منطقه را نشان می‌دهد.

جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی کندلوس

یکی از دلایل ثبت کندلوس در فهرست جهانی، وجود موزه مردم‌شناسی و موزه گیاهان دارویی است:

• موزه مردم‌شناسی: مجموعه‌ای ارزشمند از بافته‌ها، پوشاک، زینت‌آلات، ابزار و ظروف سفالی، چینی و فلزی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجار.
• موزه گیاهان دارویی: بیش از ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیک ارزشمند نگهداری و تولید می‌شوند. این مجموعه به‌عنوان اولین باغ بوتانیک ایران شناخته شده و نقش مهمی در آموزش و پژوهش گردشگری دارد.

طبیعت بکر و مناظر کندلوس

کندلوس در آغوش جنگل‌های هیرکانی و دامنه البرز قرار دارد و تجربه‌ای بی‌نظیر از طبیعت ارائه می‌دهد. جاده دسترسی از مسیر کرج-چالوس و سپس به سمت کجور، چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای از رودخانه‌ها و کوه‌ها فراهم می‌کند. گردشگران می‌توانند سکوت دلنشین جنگل و هوای تازه را تجربه کنند.

مراسم و آداب فرهنگی

یکی از آداب برجسته کندلوس، سال مج در نوروز است؛ کودکی به نمایندگی از خانواده با سینی حاوی قرآن، سبزه و شیرینی وارد خانه می‌شود تا سالی پربرکت به ارمغان آورد.

گردشگری مردمی و اقامتگاه‌ها

کندلوس نمونه‌ای از گردشگری مردمی و جامعه‌محور است. اهالی با همکاری اداره میراث فرهنگی مسیرهای گردشگری ادبی بر اساس داستان بومی «مینا و پلنگ» ایجاد کرده و تورهای آموزشی برای راهنمایان گردشگری برگزار می‌کنند. اقامتگاه‌هایی مانند متل کندلوس، اقامتگاه اسپی او و بام روستا، تجربه زندگی محلی را با امکانات مدرن ترکیب می‌کنند.

روایت حسی از کندلوس

حسی که کندلوس در گردشگران ایجاد می‌کند، تجربه‌ای عظیم و بی‌همتاست. کوچه‌ها با درختان رنگارنگ مزین شده و باران عطر زندگی و تاریخ را در فضا می‌پیچاند. گردشگران می‌توانند ساعت‌ها بر نیمکت‌های سنگی کنار حوضچه‌ها بنشینند و در سکوت و آرامش طبیعت غرق شوند.

نتیجه‌گیری

روستای کندلوس نمونه‌ای کامل از ترکیب تاریخ، فرهنگ، طبیعت و گردشگری پایدار است. این روستا، فرصتی استثنایی برای تجربه زندگی بومی ایرانی و ارتباط مستقیم با فرهنگ و طبیعت ایران فراهم می‌کند.