تیله بازی یکی از بازی‌های قدیمی و محبوب ایرانیان است که از گذشته تا به امروز طرفداران زیادی داشته است. این بازی اغلب بین پسر بچه‌ها رایج بوده و با گوی‌های شیشه‌ای رنگی انجام می‌شود. تیله‌ها در اندازه‌های مختلف و رنگ‌های متنوع وجود دارند و در مناطق مختلف ایران با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شوند.
معرفی تیله و وسایل بازی
رایج‌ترین نام این گوی‌ها تیله است که گاهی با نام‌های گلوله یا گلول نیز شناخته می‌شود. این بازی نیازمند تمرکز بالا و استفاده از حواس پنجگانه به ویژه حس لامسه و بینایی است. بازیکنان برای موفقیت در بازی باید تمرکز بر هدف و ضربه دقیق به تیله داشته باشند.
وسایل مورد نیاز:
- تیله‌های شیشه‌ای رنگی
- محیط مناسب بازی (خاکی یا آسفالت)
- چاله یا گودال‌های کوچک برای مسابقه
تعداد بازیکن و گروه سنی
- تعداد بازیکن: دو نفره یا گروهی
- جنسیت: پسران، با درصد کمی دختران
- گروه سنی: نوجوان و جوان
روش‌های مختلف تیله بازی
روش اول: بیخ دیواری
در این روش، بازی بین دو نفر در نزدیکی دیوار انجام می‌شود. فاصله دیوار تا بازیکن حداقل دو متر است و هر بازیکن تیله خود را به سمت دیوار پرتاب می‌کند. تیله‌ای که نزدیک دیوار قرار بگیرد امتیاز بیشتری دارد:
- تیله بچسبد به دیوار → ۳ امتیاز
- فاصله یک وجب یا کمتر → ۲ امتیاز
- نزدیک‌تر از سایر بازیکنان → ۱ امتیاز
روش دوم: چاله‌های خطی
در این روش چند چاله کوچک به فاصله‌های مساوی روی زمین حفر می‌شوند و بازیکنان تیله‌های خود را از نقطه شروع به سمت چاله‌ها پرتاب می‌کنند:
- برخورد تیله به چاله → دوباره ضربه زده می‌شود
- تیله به چاله برخورد نکرد یا منحرف شد → دوباره پرتاب می‌شود
- برخورد تیله با تیله دیگران → امتیاز کسب می‌شود
بازیکنی که بیشترین امتیاز را کسب کند، برنده بازی است.
روش سوم: گولوها
چند گولو با فاصله‌های پنج تا شش گام از هم انتخاب می‌شوند. بازیکنان تیله‌های خود را به سمت گولوها پرتاب می‌کنند و هدف آن است که تیله‌ها در نزدیکی بیشترین گولو قرار بگیرند. هر گولو متعلق به بازیکنی است که آن را تصاحب کند. پس از تصاحب، بازیکن باید به گولوهای دیگر نشانه‌گیری کند. دور بعدی بازی پس از تصرف تمامی گولوها آغاز می‌شود.
نحوه صحیح پرتاب تیله
برای پرتاب دقیق تیله:
- انگشت میانی یا اشاره پشت تیله قرار دهید.
- انگشت زیرین را رها کرده و با ضربه ملایم تیله را پرتاب کنید.
- روش «شان زدن» نیز وجود دارد: انگشت کوچک روی زمین، شست بالا، تیله را با انگشت میانی پرتاب کنید.
- قبل از پرتاب، می‌توانید «وجب گرفتن» یا «وجب شان» انجام دهید که فاصله یک وجب جلوتر تیله را حرکت می‌دهد.
جمع‌بندی
تیله بازی نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه تمرکز، دقت و مهارت‌های حرکتی دست را تقویت می‌کند. این بازی کلاسیک ایرانی، تجربه‌ای جذاب و خاطره‌انگیز برای کودکان و نوجوانان فراهم می‌آورد و هنوز هم در محله‌ها و بین نسل‌های مختلف محبوبیت دارد.
همچنین بخوانید:
۱۰ روش خلاقانه و سرگرم‌کننده برای جلوگیری از سر رفتن حوصله کودکان در خانه
روستای ایستا طالقان: زندگی بدون تکنولوژی در دهکده‌ای مرموز و بکر
آموزش حروف الفبا به کودکان با بازی | روش‌های سرگرم‌کننده و عملی
