میناکاری؛ هنر درخشان آتش و خاک با قدمت 1500 سال

2 خواندن این مطلب 2 دقیقه زمان میبرد

مینا کاری یکی از هنرهای اصیل ایرانی است که با رنگ‌های پخته و درخشان شناخته می‌شود. این هنر تاریخی بیش از ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح آغاز شده و در دوره‌های مختلف تاریخی بر روی فلزات، به ویژه مس، تجلی یافته است. میناکاری ایرانی، نمونه‌ای از شکوه و زیبایی هنر ایرانی است و یکی از قدیمی‌ترین اسناد آن توسط شاردن، جهانگرد فرانسوی، در عصر صفویه ذکر شده است.

مینا کاری

تاریخچه هنر میناکاری

مینا کاری

میناکاری از گذشته تا به امروز

تاریخ دقیق آغاز هنر میناکاری در ایران روشن نیست، زیرا نمونه‌های قابل توجهی از دوران پیش از صفویه باقی نمانده است. در دوران صفوی، میناکاری بر روی اشیایی مانند قلیان، کمربند، آفتابه لگن و دیگر لوازم خانه اشراف انجام می‌شد. ناصرالدین شاه قلیان‌های میناکاری شده داشت و این هنر در میان اشراف و بزرگان آن زمان محبوب بود.

میناکاری در دوره‌های تاریخی

سابقه میناکاری ایرانی به دوران اشکانیان و ساسانیان بازمی‌گردد. با ظهور اسلام، استفاده از میناکاری به شکل محدود ادامه یافت و در دوره ایلخانان، به ویژه غازان خان، این هنر به شکوفایی رسید. میناکاری یکی از ابتکارات خلاقانه بشر است که ترکیبی از علم شیمی و هنر محسوب می‌شود.

نحوه انجام میناکاری

میناکاری عمدتاً بر روی مس انجام می‌شود، هرچند روی فلزات دیگر مانند طلا و نقره نیز قابل اجراست. مراحل انجام آن به شرح زیر است:

ساخت شیء اولیه توسط مسگر متخصص.
اعمال چند لایه لعاب سفید روی شیء و حرارت دادن در کوره با دمای حدود ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد.
نقاشی روی لعاب با رنگ‌های مختلف و بازگشت به کوره با دمای ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه برای تثبیت رنگ.
استفاده از طلا برای رنگ قرمز، مس برای رنگ سبز، گل ماش برای رنگ زرد و فلزات دیگر برای رنگ‌های آبی و فیروزه‌ای.

میناکاری ترکیبی از دقت، صبر و مهارت است که هر شیء آن نیازمند ساعت‌ها کار استادانه می‌باشد.

اساتید مطرح میناکاری

رواج میناکاری در اصفهان از دوران پهلوی و به ویژه از سال ۱۳۱۰ شمسی شکل گرفت. استاد شکرالله صنیع‌زاده یکی از بزرگترین استادان میناکاری اصفهان است که هنر خود را به شاگردان منتقل کرده و مکتبی مستقل ایجاد کرده است. هم‌اکنون بیش از ۵۰۰ نفر استاد و کارگر در این هنر مشغول به کار هستند.