انواع قهوه؛ راهنمای کامل دانه‌ها، نوشیدنی‌ها و روش دم‌آوری
قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است که در اشکال، گونه‌ها و روش‌های دم‌آوری متنوعی عرضه می‌شود. وقتی می‌گوییم «انواع قهوه»، منظورمان فقط نوشیدنی نیست؛ بلکه شامل تفاوت میان دانه‌ها، روش‌های تهیه و طعم‌های متنوع نیز می‌شود. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین گونه‌های قهوه، انواع نوشیدنی قهوه و تفاوت‌های دم‌آوری می‌پردازم تا بتوانی انتخاب بهتری داشته باشی و از فنجان قهوه‌ات بیشتر لذت ببری.
بخش اول: گونه‌های دانه قهوه
۱. عربیکا (Arabica)
عربیکا محبوب‌ترین گونه دانه قهوه است که طعمی ملایم‌تر، عطر متنوع‌تر و محتوای کافئین کمتر نسبت به گونه‌های دیگر دارد. مناسب کسانی است که طعم ملایم‌تر را ترجیح می‌دهند.
۲. روبوستا (Robusta)
این گونه مقاوم‌تر است، کافئین بیشتری دارد و طعم تلخ‌ترش باعث می‌شود در ترکیب با گونه‌های دیگر برای ایجاد تعادل طعمی استفاده شود.
۳. لیبریکا (Liberica)
گونه‌ای کمتر شناخته شده با تانسی بیشتر و طعمی متفاوت و کمی خاکی. کمتر در بازار عمومی یافت می‌شود.
۴. اکسلسا (Excelsa)
گاهی به عنوان زیرمجموعه‌ای از لیبریکا شناخته می‌شود؛ طعمی میوه‌ای‌تر و پیچیده‌تر دارد.
بخش دوم: انواع نوشیدنی قهوه
قهوه را نه تنها بر اساس دانه، بلکه بر اساس روش دم‌آوری و ترکیب با شیر، آب یا افزودنی‌ها نیز دسته‌بندی می‌کنند. در ادامه مهم‌ترین انواع نوشیدنی‌های قهوه را معرفی می‌کنم:
- اسپرسو (Espresso): قهوه‌ای غلیظ که با فشار آب داغ از میان دانه‌های آسیاب‌شده استخراج می‌شود.
- آمریکانو (Americano): اسپرسو + آب داغ که طعمی ملایم‌تر دارد.
- کاپوچینو: ترکیبی از اسپرسو، شیر بخارپز و کف شیر در نسبت تقریباً برابر.
- لاته (Latte): اسپرسو به همراه مقدار زیاد شیر بخارپز و کمی کف شیر.
- ماکیاتو (Macchiato): اسپرسو کمی «نشان‌گذاری» شده با کمی شیر بخارپز یا کف.
- لانگو (Lungo): اسپرسویی که با آب بیشتر تهیه شده است، یعنی آب بیشتری از پودر قهوه عبور داده می‌شود تا عصاره بیشتری گرفته شود.
- ریسترتو (Ristretto): همان اسپرسو است ولی با نصف میزان آب؛ غلیظ‌تر و فشرده‌تر.
- قهوه ترک (Turkish Coffee): پودر قهوه بسیار ریز با آب و شاید شکر ترکیب می‌شود و در قهوه‌جوش مخصوص دم می‌شود.
- قهوه دمی (Brewed Coffee / Filtered): از روش‌هایی مثل فرنچ پرس، قطره‌ای یا پرکولر استفاده می‌شود؛ طعمی سبک‌تر و بیشتر مناسب نوشیدن آرام‌تر.
- قهوه فوری (Instant Coffee): قهوه‌ای قابل حل در آب گرم؛ سریع آماده می‌شود و نیاز به دم‌آوری ندارد.
- افوگاتو (Affogato): ترکیبی است از اسپرسو داغ و بستنی وانیلی؛ بیشتر یک دسر قهوه‌ای است تا یک نوشیدنی معمولی.
بخش سوم: تفاوت روش‌های دم‌آوری
روش دم‌آوری تأثیر زیادی روی طعم، شدت و بدن قهوه دارد:
- دم‌آوری با فشار بالا (مثل اسپرسو) عصاره‌گیری سریع انجام می‌دهد و نوشیدنی غلیظ و کرمایی تولید می‌کند.
- روش دمی آرام مانند فرنچ پرس یا قطره‌ای باعث عصاره‌گیری ملایم‌تر می‌شود؛ طعم نرم‌تر و کمتر تلخ.
- قهوه ترک بدون فیلتر دم می‌شود و تفاله در نوشیدنی باقی می‌ماند؛ طعم آن غالب و گاهی تندتر است.
- قهوه فوری با بازسازی عصاره از قبل خشک‌شده تولید می‌شود؛ سرعت آماده‌سازی آن مزیت اصلی است اما بعضی معتقدند طعم کامل قهوه تازه را ندارد.
وقتی می‌گوییم «انواع قهوه»، منظورمان خیلی بیشتر از یک نوشیدنی است — شامل گونه دانه، روش دم‌آوری و ترکیبات جانبی نیز می‌شود. این تنوع به ما امکان می‌دهد بر اساس سلیقه، مقدار کافئین یا نوع طعم، انتخاب‌های متعددی داشته باشیم.
برای انتخاب مناسب، ابتدا ذائقه‌ات را بشناس و سپس روش دم‌آوری و نوع دانه را مطابق آن انتخاب کن. این ترکیب کمک می‌کند در هر فنجان، بهترین تجربه قهوه را داشته باشی.
همچنین بخوانید.
نان برنجی اصفهانی با پودر بادام و گلاب — شیرینی سنتی خوش‌طعم ایرانی
