خسرو معتضد یکی از چهره‌های مطرح و شناخته‌شده در عرصه تاریخ‌نگاری ایران است. او بیش از پنج دهه است که با برنامه‌های تلویزیونی، مقالات پژوهشی و کتاب‌های تاریخی خود، به بررسی زوایای پنهان تاریخ معاصر ایران می‌پردازد. در ادامه، زندگی، خانواده، آثار و دیدگاه‌های این تاریخ‌پژوه پرکار را مرور می‌کنیم.

خسرو معتضد

زندگینامه خسرو معتضد

نام کاملخسرو معتضد
تاریخ تولد۳۰ خرداد ۱۳۲۱
محل تولدتهران
تحصیلاتفوق‌لیسانس تاریخ و جغرافیا از دانشگاه تهران
پیشهتاریخ‌نگار، نویسنده، پژوهشگر، مجری تلویزیون
وضعیت تأهلمتأهل

اصالت و خانواده خسرو معتضد

هرچند خسرو معتضد در تهران متولد شده، اما اصالت خانوادگی او به استان مازندران بازمی‌گردد. پدرش، سرهنگ تقی معتضد، از چهره‌های فرهنگی شناخته‌شده دوران قاجار و پهلوی بود که به سبب دانش و ادب خود، لقب شمس‌الادبا را از ناصرالدین‌شاه دریافت کرد.

همسر و فرزندان خسرو معتضد

معتضد در سال ۱۳۴۴ و در سن ۲۲ سالگی ازدواج کرد. او در یکی از مصاحبه‌های تلویزیونی خود گفته است که عشق زندگی‌اش بیش از ۶۰ سال در کنارش مانده و همراه همیشگی اوست. حاصل این ازدواج، سه فرزند به نام‌های اشکان، میترا و ماندانا است.

تحصیلات و آغاز فعالیت علمی

او پس از اخذ دیپلم، در رشته تاریخ و جغرافیا در دانشگاه تهران تحصیل کرد و در سال ۱۳۴۹ موفق به دریافت مدرک فوق‌لیسانس شد. علاقه او به تاریخ از دوران نوجوانی شکل گرفت و نخستین آثار مکتوب خود را در دهه ۴۰ منتشر کرد.

آغاز فعالیت حرفه‌ای و نویسندگی

خسرو معتضد در سال ۱۳۴۳ به‌عنوان سردبیر مجله «ترقی» فعالیت خود را در حوزه مطبوعات آغاز کرد. همان سال اولین کتابش را منتشر کرد. از آن زمان تاکنون، بیش از ۵۰ عنوان کتاب تاریخی، پژوهشی و تحلیلی از او منتشر شده است.

حضور خسرو معتضد در تلویزیون

از دهه ۷۰، او به یکی از چهره‌های ثابت برنامه‌های تاریخی صدا و سیما تبدیل شد. برنامه‌هایی چون «پلی به گذشته»، «تاریخ تماشایی» و «معمای تاریخ» از معروف‌ترین آثار تلویزیونی او هستند. سبک روایت او در این برنامه‌ها ترکیبی از بیان تاریخی با نگاهی انتقادی و طنزآمیز است که طرفداران خاص خود را دارد.

بیشتر بخوانید:  بیوگرافی فروغ فرخزاد | زندگی شخصی، همسران، فرزند و اشعار ماندگار

برنامه‌های تلویزیونی شاخص خسرو معتضد

  • پلی به گذشته – شبکه دو سیما
  • تاریخ تماشایی – شبکه تماشا
  • معمای تاریخ – شبکه یک سیما
  • تاریخ و سینما – شبکه تماشا

آثار و کتاب‌های خسرو معتضد

معتضد تاکنون بیش از پنج دهه در زمینه تاریخ معاصر ایران قلم زده است. موضوع بسیاری از آثارش به دوره قاجار و پهلوی بازمی‌گردد. در میان آثار او، کتاب‌هایی چون «سایه به سایه رضاشاه»، «فوزیه، حکایت تلخکامی» و «فردوسی نابغه توس» بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته‌اند.

فهرست برخی از کتاب‌های شاخص خسرو معتضد

خسرو معتضد

  • بر دار کشیدن شیخ فضل‌الله نوری
  • سایه به سایه رضاشاه
  • دو دختر قاجار در قصر شاه پهلوی
  • فردوسی، نابغه توس
  • اشرف در آیینه بدون زنگار
  • کمیته مجازات
  • جنگ نفت روی شن‌های داغ

موضع‌گیری جنجالی خسرو معتضد درباره توهین به فردوسی

در شهریور ۱۴۰۴، پس از انتشار ویدیویی از زینب موسوی (امپراطور کوزکو) که محتوای توهین‌آمیز نسبت به شاهنامه داشت، خسرو معتضد در برنامه‌ای تلویزیونی واکنش تندی نشان داد. او با اشاره به کتاب خود با عنوان «فردوسی، نابغه توس» گفت: «فردوسی ستون هویت ایرانی است؛ اهانت به او، اهانت به تاریخ ایران است.»

خسرو معتضد در برنامه پلی به گذشته
خسرو معتضد در برنامه تلویزیونی پلی به گذشته

جمع‌بندی

خسرو معتضد از جمله چهره‌هایی است که در دهه‌های اخیر، با وجود دیدگاه‌های خاص و گاه جنجالی خود، نقشی مهم در بازشناسی تاریخ معاصر ایران ایفا کرده است. آثار متعدد، حضور رسانه‌ای فعال و بیان متفاوت او، موجب شده تا هم منتقدان جدی و هم طرفداران پرشور داشته باشد.

همچنین بخوانید:

پولسازترین مدل‌های تبلیغاتی جهان | رکوردهای حیرت‌آور

باقلوای تبریزی با گردو و شربت زعفرانی — شیرینی سنتی مجلسی ایرانی

شایعه ازدواج لیلا اوتادی و احسان علیخانی | جزئیات عکس قدیمی و واکنش‌ها