حتماً تا به حال شنیده‌اید که می‌گویند جوجه را آخر پاییز می‌شمارند؛ اما آیا می‌دانید دلیل این گفته چیست؟ این ضرب‌المثل یکی از نمونه‌های شیرین و پرمعنای زبان فارسی است که در رجزخوانی‌ها و اشاره به نتیجه کارها کاربرد دارد.
چرا می‌گویند جوجه را آخر پاییز می‌شمارند؟
در گذشته، بخشی از اقتصاد خانوارها از طریق دامپروری و پرورش مرغ و جوجه تأمین می‌شد. جوجه‌ها در فصل بهار از تخم بیرون می‌آمدند و طی ماه‌ها رشد می‌کردند، اما با رسیدن فصل پاییز و سرمای سخت، بسیاری از آن‌ها تلف می‌شدند و تنها تعدادی زنده می‌ماندند. از این رو، زنان خانه‌دار تا آخر پاییز جوجه‌ها را می‌شمردند تا نتیجه ۶ ماه زحمت خود را ببینند.
این ضرب‌المثل کنایه از آن دارد که نتیجه کار هرچیزی در پایان مشخص می‌شود و نباید از موفقیت‌های اولیه بیش از حد خوشحال شد. افراد عاقل کسانی هستند که تا پایان تلاش کنند و از مسیر پرچالش کارها غافل نشوند.
حکایت قدیمی پشت ضرب المثل
روزی مرد کشاورزی کنار جالیز خود نهال چنار کاشت. او سال‌ها سبزی و میوه می‌کاشت و برداشت می‌کرد، اما تنها چنار بود که همیشه رشد کرد و بالاتر رفت. بعد از سال‌ها، کشاورز دانه کدویی کاشت. کدو روز به روز رشد کرد و با غرور به چنار نگاه کرد، اما چنار به او گفت:
“تو باید تا آخر پاییز تمام سعی‌ات را بکنی، قبل از اینکه زمستان برسد.”
دانه کدو تلاش کرد، اما تنها قد کشید و میوه نداد. این داستان همان مفهوم ضرب المثل جوجه را آخر پاییز می‌شمارند را نشان می‌دهد: نتیجه کار تنها پس از گذراندن مراحل و آزمون‌ها مشخص می‌شود.
مثال‌های مشابه در فرهنگ ایرانی
ضرب‌المثل مشابه دیگری که معنایی نزدیک دارد، گوسفند را در آغل می‌شمارند است. این ضرب‌المثل نیز نشان می‌دهد که نتیجه واقعی کارها تنها در پایان و بعد از پشت سر گذاشتن خطرها و چالش‌ها مشخص می‌شود.
در اشعار فارسی نیز نمونه‌های مشابهی وجود دارد:
- مولوی: “چشم آخر بین تواند دید راست / چشم اول بین، غرور است و خطاست”
- حافظ: “به آغاز اگر کار خود ننگری / به فرجام، ناچار، کیفر بری”
نتیجه‌گیری
ضرب المثل جوجه را آخر پاییز می‌شمارند تلنگری است برای انسان‌ها که نتیجه کارها و تلاش‌ها تنها در پایان مشخص می‌شود. این مثل یادآور اهمیت صبر، آینده‌نگری و تلاش مستمر است و می‌آموزد که نباید با موفقیت‌های اولیه دچار غرور شد و تا پایان مسیر باید پای کار بود.
همچنین بخوانید:
دزدی ۱ میلیاردی از خانه نفیسه روشن با فیلم واقعی | جزئیات تکان‌دهنده
خورش قیمه نثار قزوینی | طرز تهیه اصیل و راز خوشمزگی
رقص بازیگران در عروسی پژمان جمشیدی با تیپ دهه شصتی | فیلم وایرال و لحظات شاد
