دو روز پس از اجرای «مکانیسم ماشه»، دولت دونالد ترامپ بار دیگر سیاست فشار حداکثری علیه ایران را کلید زد و این‌بار هند را هدف قرار داد. واشنگتن به دهلی‌نو تنها ۴۵ روز مهلت داده تا همکاری خود با پروژه بندر چابهار را متوقف کند؛ در غیر این صورت با تحریم‌های سخت مواجه خواهد شد.
📌 جزئیات لغو معافیت بندر چابهار
پایان معافیت ۲۰۱۸
ایالات متحده از تاریخ ۲۹ سپتامبر معافیت تحریمی بندر چابهار را که در سال ۲۰۱۸ برای کمک به بازسازی افغانستان صادر شده بود، لغو کرد. وزارت خارجه آمریکا این تصمیم را بخشی از راهبرد انزوای ایران معرفی کرده است.
اولتیماتوم ۴۵ روزه به هند
شرکت‌های هندی از جمله «شرکت بین‌المللی بنادر هند» تنها ۴۵ روز فرصت دارند همکاری خود با ایران را متوقف کنند. در غیر این صورت، دارایی‌هایشان در آمریکا مسدود و دسترسی آن‌ها به نظام بانکی جهانی ممنوع خواهد شد.
🌍 اهمیت استراتژیک بندر چابهار برای هند
مسیر تجاری بدون پاکستان
بندر چابهار مسیری کلیدی برای دسترسی هند به افغانستان و آسیای مرکزی بدون نیاز به عبور از خاک پاکستان است.
قرارداد بلندمدت هند با ایران
در سال ۲۰۲۴، هند قراردادی ۱۰ ساله برای سرمایه‌گذاری ۱۲۰ میلیون دلاری و ارائه ۲۵۰ میلیون دلار اعتبار جهت توسعه زیرساخت‌های بندر چابهار امضا کرد.
⚔ رقابت منطقه‌ای و نقش چین
فاصله نزدیک با بندر گوادر
چابهار تنها ۱۴۰ کیلومتر با بندر گوادر پاکستان فاصله دارد؛ بندری که تحت مدیریت چین است و به رقیبی جدی برای منافع هند تبدیل شده است.
نگرانی‌های ژئوپلیتیکی
کارشناسان می‌گویند تحریم بندر چابهار می‌تواند دست بالا را به چین در رقابت منطقه‌ای بدهد و هند را در موقعیت دشواری قرار دهد.
🗣 واکنش‌ها به تحریم‌های آمریکا
موضع رسمی هند
سخنگوی وزارت خارجه هند اعلام کرده که دهلی‌نو در حال بررسی پیامدهای این تصمیم برای منافع ملی خود است.
دیدگاه تحلیلگران
به باور کارشناسان، هند ناچار خواهد بود میان ادامه همکاری با ایران و پایبندی به تحریم‌های آمریکا یکی را انتخاب کند؛ مسئله‌ای که می‌تواند روابط آن با ایران، ایالات متحده، روسیه و چین را تحت تأثیر قرار دهد.
📊 جمع‌بندی
لغو معافیت بندر چابهار از سوی آمریکا تنها یک تصمیم اقتصادی نیست، بلکه بخشی از راهبرد فشار حداکثری ترامپ برای منزوی کردن ایران و محدود کردن نقش هند در منطقه است. پیامدهای این اقدام می‌تواند هم برای اقتصاد ایران و هم برای سیاست خارجی هند سرنوشت‌ساز باشد.
