گذرگاه سوالکی؛ نقطه حساس ناتو در اروپای مرکزی
نوار باریکی از زمین بین لیتوانی و لهستان که به گذرگاه سوالکی مشهور است، اغلب توسط تحلیلگران نظامی به عنوان آسیب‌پذیرترین نقطه ناتو و «منطقه خطر» اروپا توصیف می‌شود. اگر روزی میان ناتو و روسیه جنگی در بگیرد، این گذرگاه می‌تواند به نقطه‌ای بحرانی تبدیل شود.
بر اساس ارزیابی‌ها، روسیه در صورت همکاری با بلاروس می‌تواند با مسدود کردن این گذرگاه، کشورهای بالتیک شامل لیتوانی، لتونی و استونی را از دیگر متحدان ناتو جدا سازد.
ژنرال کارستن بروئر، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آلمان، در ژوئن ۲۰۲۵ هشدار داد که روسیه هر سال صدها تانک تولید می‌کند و بسیاری از آن‌ها ممکن است تا سال ۲۰۲۹ در حمله به جناح شرقی ناتو به کار گرفته شوند. او گذرگاه سووالکی را یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق ناتو معرفی کرد.
گذرگاه سوالکی چیست؟
طول گذرگاه: ۶۵ کیلومتر بین مرز لهستان و لیتوانی
نقش: اتصال کشورهای بالتیک به باقی اروپا و جدا کردن بلاروس از منطقه کالینینگراد (منطقه برون‌خاک روسیه)
اهمیت نظامی: تنها مسیر زمینی ناتو برای انتقال نیرو، تجهیزات و پشتیبانی به لیتوانی، لتونی و استونی
مایکی کی، مجری برنامه «گزارش امنیتی» بی‌بی‌سی، توضیح می‌دهد:
گذرگاه سووالکی کوتاه‌ترین مسیر برای ایجاد یک کریدور زمینی میان کالینینگراد و بلاروس است.
اهمیت استراتژیک و لجستیکی
پروفسور داریوش کوزراوسکی از دانشگاه یاگیلونیا در لهستان می‌گوید:
این گذرگاه منطقه‌ای حساس در تقاطع منافع ناتو و روسیه است و تصرف آن می‌تواند ارتباط زمینی سه کشور بالتیک با متحدانشان را قطع کند.
لهستان: اهمیت اقتصادی، سیاسی و نظامی ویژه؛ مسیر اصلی مبادلات تجاری با کشورهای بالتیک
ناتو: امکان جابه‌جایی یگان‌های نظامی و مهمات، برگزاری رزمایش‌ها و آموزش مشترک
اقدامات کشورهای بالتیک و لهستان
استونی، لتونی و لیتوانی حدود ۱۵۰۰ کیلومتر مرزهای خود را تقویت می‌کنند
ساخت خندق‌های ضد تانک در قالب طرح «خط دفاعی بالتیک»
لهستان پروژه «سپر شرقی» برای تقویت مرزهای شرقی خود با بلاروس و کالینینگراد
افزایش بودجه دفاعی: لهستان بیش از ۴.۷ درصد تولید ناخالص داخلی و لیتوانی از ۳٪ به ۵٪ بین سال‌های ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰
علاوه بر این، برخی اعضای ناتو از کنوانسیون اتاوا درباره ممنوعیت مین‌های ضدنفر خارج شده یا قصد چنین اقدامی دارند، با هدف مقابله با تهدید روسیه.
آیا روسیه ممکن است حمله کند؟
تحلیلگران معتقدند که حمله مستقیم روسیه به گذرگاه سوالکی تا پایان جنگ اوکراین بعید است. اما اگر اوکراین به نفع روسیه شکست بخورد، احتمال حمله متعارف به کشورهای بالتیک، لهستان و دیگر کشورهای اروپایی وجود دارد.
روسیه در حال توسعه مرکز گسترده شنود الکترونیک در کالینینگراد است
رزمایش‌های نظامی مشترک بلاروس و روسیه همچنان ادامه دارد (رزمایش «زاپاد–۲۰۲۵»)
مایکی کی هشدار می‌دهد که چنین رزمایش‌هایی می‌تواند پوششی برای افزایش حضور نظامی و آماده‌سازی تهاجم باشد، مشابه اتفاقات قبل از الحاق کریمه در ۲۰۱۴ و تهاجم به اوکراین در ۲۰۲۲
