صلوات، ذکر و دعایی است که جایگاه والایی در آموزههای اسلامی دارد و از سوی پیامبر اکرم(ص) و اهلبیت(ع) به شیعیان توصیه شده است. در میان صلواتهای مأثور، برخی بهطور ویژه به زمانها و مکانهای خاص اختصاص یافتهاند. یکی از این صلواتها، صلواتی است که به نقل از ابوالحسن ضرّاب اصفهانی به دست شیخ طوسی و سید ابن طاووس رسیده و در عصر روز جمعه توصیه شده است.
جایگاه روایی صلوات
شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجّد، این دعا را از حضرت صاحبالزمان(عج) روایت کرده است؛ و سید ابن طاووس در کتاب اقبال الأعمال تصریح میکند که اگر کسی به علّتی نتواند تعقیبات عصر جمعه را کامل بخواند، نباید از این صلوات غفلت کند.
این روایت نشان میدهد که صلوات مذکور از اهمیت خاصی برخوردار است و ارتباط مستقیم با امام عصر(عج) دارد.
ساختار و مضامین صلوات
این دعا با درود بر پیامبر اکرم(ص) آغاز میشود و ویژگیهای منحصر به فرد ایشان را بیان میکند؛ سپس تکتک امامان معصوم(ع) تا حضرت مهدی(عج) با اوصاف «وارث رسولان»، «امام مؤمنان» و «حجّت پروردگار جهانیان» مورد صلوات قرار میگیرند.
بخش پایانی دعا به صورت ویژه به حضرت ولیعصر(عج) اختصاص دارد و در آن مضامینی همچون موارد زیر مطرح میشود:
درخواست طول عمر، عزّت و پیروزی برای حضرت.
حفظ ایشان از شرّ دشمنان، حسودان و بدخواهان.
اقامه عدل، احیای دین و محو بدعتها و ظلمها به دست او.
برقراری سلطنت الهی و حاکمیت حق.
نکات اعتقادی و معنوی
جامعیت دعا: این صلوات علاوه بر تجدید عهد با همهی ائمه(ع)، نوعی بیعت با امام زمان(عج) و آرزوی تحقق ظهور است.
جایگزین تعقیبات: بنابر توصیه سید ابن طاووس، حتی اگر کسی موفق به انجام کامل اعمال عصر جمعه نشود، خواندن این دعا میتواند نقش جایگزین معنوی داشته باشد.
تأکید بر ولایت: ذکر نام تکتک امامان در این صلوات، نوعی تداوم خط رسالت و ولایت را در ذهن و قلب مؤمن تثبیت میکند.
نتیجهگیری
صلوات مروی از امام زمان(عج) که توسط ابوالحسن ضرّاب اصفهانی نقل شده، یکی از گنجینههای دعا و ذکر شیعی است. این دعا نه تنها تجدید عهد با پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) است، بلکه بهطور خاص، بیانگر آرمانهای بزرگ ظهور و تحقق عدل جهانی است. مداومت بر این صلوات، بهویژه در عصر جمعه، راهی برای تقویت ارتباط قلبی با حضرت ولیعصر(عج) و یادآوری مسئولیت شیعه در زمینهی انتظار فعال و آگاهانه خواهد بود.