۱. کاهش سرعت و مصرف غیرعادی منابع سیستم (CPU / RAM)
یکی از رایج‌ترین علائم ویروسی شدن سیستم، کاهش عملکرد و افزایش مصرف پردازنده و حافظه است. بدافزارها معمولاً در پس‌زمینه فعالیت می‌کنند و منابع سیستم را درگیر می‌کنند. حتی ممکن است برخی از آنها برای استخراج ارز دیجیتال استفاده شوند و فشار زیادی به سخت‌افزار وارد کنند.
راهکارها:
- بررسی پردازش‌های مشکوک از طریق Task Manager ویندوز یا Activity Monitor مک.
- اسکن کامل سیستم با آنتی ویروس معتبر و به‌روز.
- به‌روزرسانی سیستم‌عامل و نرم‌افزارها برای رفع حفره‌های امنیتی.
۲. نمایش پاپ‌آپ‌ها و تبلیغات مزاحم
باز شدن خودکار صفحات وب و تبلیغات ناخواسته اغلب نشانه وجود Adware است. این بدافزارها معمولاً همراه با نرم‌افزارهای رایگان یا از سایت‌های آلوده وارد سیستم می‌شوند و هدفشان جمع‌آوری اطلاعات کاربر و درآمدزایی است.
راهکارها:
- حذف برنامه‌های ناشناس از لیست نرم‌افزارهای نصب‌شده.
- بررسی افزونه‌های مرورگر و حذف افزونه‌های مشکوک.
- استفاده از آنتی ویروس و ابزار ضدبدافزار تخصصی برای پاکسازی Adware.
۳. تغییرات ناخواسته در تنظیمات سیستم یا مرورگر
اگر بدون دخالت شما صفحه خانگی مرورگر تغییر کند یا تنظیمات سیستم دستکاری شود، احتمال وجود Hijacker یا بدافزارهای رباینده مرورگر وجود دارد. این بدافزارها معمولاً کاربران را به سایت‌های خاص هدایت می‌کنند یا داده‌های شخصی را جمع‌آوری می‌کنند.
راهکارها:
- بازنشانی تنظیمات مرورگر با گزینه Reset یا Restore Defaults.
- حذف نرم‌افزارهای مشکوک.
- اسکن کامل سیستم با آنتی ویروس.
۴. دسترسی غیرمجاز یا حذف ناگهانی فایل‌ها
اگر فایل‌های شما بدون دلیل حذف شوند یا تغییر پیدا کنند، احتمال آلوده شدن به Ransomware یا Wiper وجود دارد. باج‌افزارها فایل‌ها را رمزگذاری می‌کنند و درخواست پرداخت می‌کنند، در حالی که Wiperها فایل‌ها را نابود می‌کنند.
راهکارها:
- قطع اتصال اینترنت برای جلوگیری از گسترش آلودگی.
- بازیابی فایل‌ها از نسخه پشتیبان امن.
- اسکن کامل سیستم با آنتی ویروس.
- پرهیز از پرداخت باج به مهاجم.
۵. غیرفعال شدن آنتی ویروس یا فایروال
برخی بدافزارها ابزارهای امنیتی سیستم را غیرفعال می‌کنند تا فعالیت خود را بدون مانع ادامه دهند. این کار به ویروس اجازه می‌دهد در سیستم باقی بماند و سایر بدافزارها نیز وارد شوند.
راهکارها:
- اجرای سیستم در حالت Safe Mode و فعال‌سازی مجدد ابزارهای امنیتی.
- استفاده از ابزار پاکسازی اختصاصی شرکت‌های امنیتی.
- اسکن آفلاین با دیسک یا USB بوتیبل آنتی ویروس.
۶. افزایش غیرعادی مصرف اینترنت
اگر حجم اینترنت شما به‌سرعت مصرف شود یا چراغ مودم حتی در زمان عدم استفاده چشمک بزند، احتمال وجود Botnet، جاسوس‌افزار یا بدافزار سرقت اطلاعات وجود دارد. این بدافزارها داده‌ها را به سرورهای مخرب ارسال یا دریافت می‌کنند.
راهکارها:
- بررسی مصرف اینترنت از طریق ابزارهای مانیتورینگ شبکه.
- تغییر رمز وای‌فای و استفاده از پروتکل امن مانند WPA3.
- اسکن سیستم با آنتی ویروس به‌روز.
روش‌های پیشگیری و مقابله با ویروس‌ها
برای جلوگیری از ویروسی شدن سیستم، ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه و واکنشی ضروری است:
- به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل و نرم‌افزارها.
- پرهیز از دانلود فایل از منابع غیرقابل اعتماد.
- نصب آنتی ویروس اورجینال و به‌روز.
- پشتیبان‌گیری منظم از اطلاعات مهم.
جمع‌بندی
ویروسی شدن سیستم می‌تواند به شکل کاهش سرعت، نمایش تبلیغات مزاحم، حذف فایل‌ها یا افزایش مصرف منابع بروز کند. شناسایی به‌موقع این نشانه‌ها و رعایت نکات امنیتی مانند نصب آنتی ویروس معتبر، به‌روزرسانی سیستم و تهیه نسخه پشتیبان، از پیامدهای جدی حملات سایبری جلوگیری می‌کند. پیشگیری همیشه ارزان‌تر و مطمئن‌تر از مقابله پس از وقوع حمله است.
همچنین بخوانید:
بررسی تأثیر خانه‌های هوشمند بر سبک زندگی در درهم آباد
