در درهم آباد میخوانید ، آیت‌الله سیدمحمدباقر حکیم، فرزند مرجع بزرگ شیعیان آیت‌الله سیدمحسن حکیم، از برجسته‌ترین شخصیت‌های سیاسی ـ مذهبی عراق در قرن اخیر به شمار می‌رود. او در طول عمر پربرکت خود، هم در عرصه علمی و فرهنگی و هم در میدان سیاست و مبارزه با استبداد و استعمار، نقشی تعیین‌کننده ایفا کرد و سرانجام جان خود را در راه آرمان‌های الهی و آزادی ملت عراق فدا نمود.
تولد و تحصیل
وی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی در نجف اشرف دیده به جهان گشود. از کودکی وارد حوزه علمیه شد و با استعداد و نبوغ علمی خویش توانست به درجه اجتهاد در فقه، اصول و علوم قرآنی نایل آید. او علاوه بر تحصیلات حوزوی، در تأسیس دانشگاه اصول دین بغداد نقش داشت و کوشید پیوندی میان حوزه و دانشگاه ایجاد کند.
آغاز مبارزه
از اوان جوانی، سیدمحمدباقر حکیم وارد فعالیت‌های سیاسی شد. در کنار شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، از بنیانگذاران حزب الدعوه الاسلامیه بود. به دلیل مواضع انقلابی و مخالفت با رژیم بعث، بارها بازداشت و شکنجه شد و حتی به حبس ابد محکوم گردید. فشارها و محدودیت‌های صدام، او را سرانجام ناگزیر به ترک عراق ساخت.
هجرت به ایران و انتخاب مسیر مبارزه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آیت‌الله حکیم به ایران آمد و با امام خمینی(ره) دیدار کرد. امام به او پیشنهاد داد که یا راه تحصیل و تدریس حوزوی را برگزیند یا راه مبارزه را ادامه دهد. او پس از اندیشه و مشورت، مبارزه را انتخاب کرد؛ انتخابی که مسیر زندگی و شهادتش را رقم زد.
تشکیل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و سپاه بدر
در ایران، مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را پایه‌گذاری کرد و سپاه بدر را به عنوان شاخه نظامی آن تشکیل داد. این دو نهاد به کانون مبارزه سازمان‌یافته علیه صدام تبدیل شدند. فعالیت‌های آیت‌الله حکیم هزینه‌های سنگینی برای او و خاندانش داشت؛ ده‌ها نفر از اعضای خانواده‌اش به دست رژیم بعث شهید شدند و عده‌ای نیز سال‌ها در زندان ماندند.
جایگاه علمی و فرهنگی
آیت‌الله حکیم در کنار فعالیت‌های سیاسی، بیش از ۶۰ کتاب و رساله در موضوعات مختلف فقه، تفسیر، علوم قرآنی، جامعه‌شناسی، اقتصاد و علوم سیاسی نوشت. همچنین در تأسیس نهادهای مهمی چون مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) نقش‌آفرینی کرد و زمینه تحصیل هزاران طلبه عراقی در حوزه علمیه قم را فراهم ساخت.
بازگشت به عراق
پس از سقوط رژیم صدام در سال ۱۳۸۲، او پس از ۲۳ سال تبعید به وطن بازگشت و با استقبال گسترده مردم عراق روبه‌رو شد. ورود او به عراق را بسیاری با بازگشت امام خمینی(ره) به ایران مقایسه کردند. آیت‌الله حکیم در همان مدت کوتاه اقامتش در عراق کوشید پایه‌های یک نظام مردمی و اسلامی را تقویت کند.
شهادت
سرانجام در هشتم شهریور ۱۳۸۲، پس از اقامه چهاردهمین نماز جمعه در حرم علوی در نجف، هدف حمله تروریستی قرار گرفت و به همراه بیش از ۱۰۰ نفر از نمازگزاران به شهادت رسید. از آن زمان، یکم رجب در عراق به عنوان “روز شهید” نامگذاری شده است.
جمع‌بندی
آیت‌الله سیدمحمدباقر حکیم نمونه‌ای از عالمی مجاهد بود که قلم و اندیشه را در کنار مبارزه و جهاد به کار گرفت. او نه تنها برای آزادی شیعیان عراق، بلکه برای استقلال و عزت همه مردم آن کشور تلاش کرد. همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب در پیام شهادتش فرمودند، او سدی مستحکم در برابر صدام و سپس در برابر اشغالگران آمریکایی و انگلیسی بود و آگاهانه خود را برای شهادت در راه خدا آماده کرده بود.
همچنین بخوانید:جایگاه زن در دوران جاهلیت عربستان: میان استقلال و محدودیت‌های پدرسالارانه
