فروغ‌الزمان فرخزاد (زاده ۸ دی ۱۳۱۳)، یکی از برجسته‌ترین شاعران نوپرداز ایران است که با مجموعه‌هایی مثل اسیر، دیوار و تولدی دیگر، صدای تازه‌ای در شعر معاصر ایجاد کرد. او علاوه بر شعر، در سینمای مستند نیز فعالیت داشت و فیلم خانه سیاه است از آثار شاخص اوست.
خانواده و کودکی
فروغ در خانواده‌ای هفت‌نفره در تهران به دنیا آمد. پدرش محمد فرخزاد افسر ارتش و مادرش توران وزیری‌تبار بود. او بخش مهمی از سال‌های کودکی را در نوشهر گذراند که بعدها جلوه‌هایی از آن در اشعارش بازتاب یافت.
خواهران و برادران
فروغ سومین فرزند خانواده بود و خواهر و برادرانی از جمله پوران، گلوریا و فریدون فرخزاد (که بعدها چهرهٔ رسانه‌ای شد) داشت.
ازدواج‌ها و روابط مهم زندگی
پرویز شاپور — ازدواج اول
در سن ۱۷ سالگی فروغ با پرویز شاپور (نویسنده و طنزپرداز) ازدواج کرد. حاصل این زندگی، فرزند پسر به نام کامیار شاپور بود. زندگی زناشویی آن‌ها پنج سال دوام آورد و در سال ۱۳۳۴ به جدایی انجامید. جدایی، تجربه و تأثیری عمیق بر شعر و روحیهٔ فروغ گذاشت.
ابراهیم گلستان — رابطهٔ هنری و عاطفی
در اواخر دههٔ ۳۰ فروغ با ابراهیم گلستان آشنا شد؛ نویسنده، مترجم و فیلمساز برجسته. این آشنایی به حمایت و همراهی هنری انجامید و زمینهٔ ساخته‌شدن مستند خانه سیاه است را فراهم کرد. رابطهٔ فروغ و گلستان از نظر بسیاری از پژوهشگران، نقش تعیین‌کننده‌ای در بلوغ فکری و هنری فروغ داشت.
فعالیت‌های حرفه‌ای: شعر و سینما
آغاز شعرسرایی و آثار اولیه
فروغ از سن ۱۳ سالگی به نوشتن شعر پرداخت. نخستین مجموعهٔ او اسیر در سال ۱۳۳۱ منتشر شد. در دهه‌های بعدی مجموعه‌هایی چون دیوار و عصیان را منتشر کرد که روند تکامل فکری و زبانی او را نشان می‌دهد.
تولدی دیگر — نقطه عطف
کتاب تولدی دیگر (۱۳۴۳) نقطهٔ عطف کار فروغ محسوب می‌شود. در این مجموعه او زبان شعری تازه، جسارت در بیان عواطف و نگاه فردی را به سطحی نوین رساند و جایگاه او را در ادبیات مدرن ایران تثبیت کرد.
سینما — خانه سیاه است
فروغ علاوه بر شعر، در سینما نیز فعال بود. مستند خانه سیاه است (ساختهٔ فروغ در همکاری با ابراهیم گلستان) یکی از آثار تحسین‌شدهٔ اوست که تجربهٔ زیستی‌ـ‌هنری فروغ را در مواجهه با اقشار محروم نشان می‌دهد.
فرزند و فرزندخوانده
فروغ صاحب یک فرزند بیولوژیک از ازدواج اول به نام کامیار شاپور است. در جریان ساخت خانه سیاه است، فروغ با پسربچه‌ای به نام حسین منصوری آشنا شد و پس از کسب رضایت والدین، او را به فرزندی پذیرفت؛ اقدامی که وجوه انسانی شخصیت فروغ را برجسته می‌سازد.
درگذشت و یادبود
فروغ فرخزاد در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ در پی سانحهٔ رانندگی درگذشت. مراسم تشییع او با حضور گستردهٔ جامعهٔ ادبی و هنری برگزار شد و چهره‌هایی همچون احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث از حاضرین بودند. مزار فروغ در قبرستان ظهیرالدوله قرار دارد و همچنان محلی برای ادای احترام دوستداران شعر اوست.
مجموعه‌های شعری مهم
- اسیر (۱۳۳۱)
- دیوار (۱۳۳۵)
- عصیان (۱۳۳۶)
- تولدی دیگر (۱۳۴۳)
- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد (منتشرشده پس از مرگ، ۱۳۴۵)
همچنین بخوانید:
بیوگرافی یونا تدین | بازیگر نوجوان ایرانی و آثار هنری
بیوگرافی ایرج جنتی عطایی | شاعر، ترانه‌سرا و کارگردان تئاتر ایرانی
چگونه باکلاس باشیم؟ رفتارهایی که افراد باکلاس هرگز انجام نمی‌دهند
