در درهم آباد میخوانید ، نماز، ستون دین و مهم‌ترین عبادت در شریعت اسلامی است و احکام جزئی آن، به‌ویژه در شرایط خاص مانند سفر، اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از پرسش‌های همیشگی مکلفین، حکم نمازهای نافله در سفر است. از آنجا که در سفر، نمازهای چهار رکعتی به صورت قصر (دو رکعتی) خوانده می‌شود، این پرسش به میان می‌آید که تکلیف نمازهای مستحبی مرتبط با نمازهای واجب چه خواهد بود؟ در این نوشتار، به استفتائی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره نافله‌های نماز در سفر و در اماکن تخییر پرداخته می‌شود.
پرسش‌های مطرح‌شده
۱. به طور کلی، مسافر چه نافله‌هایی را جایز است در سفر بخواند؟
۲. آیا مسافر می‌تواند در اماکنی که مخیر است نماز را تمام یا شکسته بخواند (مانند کنار ضریح امام حسین علیه‌السلام)، نافله‌های ظهر و عصر را بخواند؟
پاسخ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
۱. حکم نافله‌ها در سفر
نافله ظهر و عصر: در سفر که نماز به صورت قصر خوانده می‌شود، جایز به‌جا آوردن این دو نافله نیست، حتی اگر با قصد رجا (به امید ثواب) انجام گیرد.
نافله عشا (وتیره): در سفر، خواندن آن با قصد رجا و به امید ثواب اشکالی ندارد.
نافله شب، صبح و مغرب و سایر نمازهای مستحبی: این نمازها در سفر ساقط نمی‌شوند و مسافر می‌تواند آن‌ها را بخواند.
۲. نافله در اماکن تخییر
اگر مسافر در اماکن تخییر بخواهد نماز را تمام بخواند، می‌تواند نافله‌های مربوط به آن نماز را نیز به‌جا آورد.
توضیحات تکمیلی
نماز قصر
نماز قصر همان نماز شکسته است. بدین معنا که مسافر باید نمازهای چهار رکعتی (ظهر، عصر و عشا) را به صورت دو رکعتی بخواند. این حکم ویژه سفر است و از واجبات شرعی محسوب می‌شود.
اماکن تخییر
اماکن تخییر که به آن‌ها «اماکن اربعه» نیز گفته می‌شود، شامل مکه، مدینه، نجف و کربلا هستند. در این مکان‌ها، مسافر مخیر است نماز خود را به صورت کامل (تمام) یا شکسته بخواند. در برخی فتاوا، مشهد مقدس نیز در شمار این اماکن ذکر شده است.
جمع‌بندی
بر اساس فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای:
مسافر نمی‌تواند نافله ظهر و عصر را در حالت قصر بخواند.
نافله عشا با قصد رجا و نافله‌های شب، صبح و مغرب در سفر مشروع و مستحب باقی می‌مانند.
در اماکن تخییر، در صورتی که نماز را تمام بخواند، نافله‌های مربوطه نیز قابل به‌جا آوردن هستند.
بنابراین، رعایت دقیق این احکام نه تنها موجب انجام وظیفه شرعی می‌شود، بلکه راهی برای بهره‌مندی بیشتر از ثواب نمازهای مستحبی در سفر، به‌ویژه در مکان‌های مقدس خواهد بود.
همچنین بخوانید:حدیث سلسلة‌الذهب؛ پیوند توحید و ولایت
