در درهم آباد میخوانید ، تاریخ اسلام پر از رویدادهایی است که نه تنها جنبه تاریخی دارند، بلکه درس‌هایی از ایمان، شجاعت و فداکاری ارائه می‌کنند. یکی از برجسته‌ترین این رویدادها، لیلة المبیت است؛ شبی تاریخی که با فداکاری امام علی (ع) و نجات پیامبر اکرم (ص) از خطر قتل، نقطه عطفی در تاریخ اسلام به شمار می‌رود.
زمینه تاریخی
لیلة المبیت در شب اول ربیع‌الاول سال چهاردهم بعثت رخ داد؛ شبی که بعدها به عنوان مبدأ تاریخ هجری نیز پذیرفته شد. در این زمان، پیامبر (ص) با گسترش دعوت اسلام در میان مردم مکه، با مخالفت شدید و توطئه‌های مرگبار مشرکان مواجه شد.
توطئه مشرکان
سران قریش در دارالندوه گرد هم آمدند تا درباره برخورد با پیامبر تصمیم بگیرند. پس از رد پیشنهادهایی همچون زندانی کردن یا تبعید ایشان، تصمیم به قتل پیامبر گرفتند. طرح آنان بدین صورت بود که جوانان هر قبیله همزمان به خانه پیامبر هجوم آورند تا خون ایشان در میان همه قبایل پخش شده و مقابله با قاتلان مشکل شود.
فداکاری امام علی (ع)
پیامبر (ص) به واسطه وحی الهی از توطئه آگاه شدند و امام علی (ع) را در جریان گذاشتند. دستور پیامبر، خوابیدن در بستر ایشان به منظور فریب دشمن بود. امام علی (ع) با شجاعت و سپاسگزاری، این مأموریت را پذیرفت و جان خود را در معرض خطر قرار داد. پیامبر با زمزمه آیه «وَجَعَلْنَا مِن بَیْنِ أَیْدِیهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَیْنَاهُمْ فَهُمْ لَا یُبْصِرُونَ» از محاصره‌کنندگان گذشت و به غار ثور پناه بردند.
واکنش مشرکان
صبح روز بعد، مشرکان به خانه پیامبر هجوم آوردند و مشاهده کردند که امام علی (ع) در بستر پیامبر خوابیده است. آن حضرت با آرامش پاسخ داد: «از پیامبر خبری ندارم.» این پاسخ شجاعانه و آرام، نشان از ایمان و قدرت روحی امام علی (ع) دارد.
نزول آیه تقدیر
خداوند متعال در تقدیر از فداکاری امام علی (ع) آیه ۲۰۷ سورۀ بقره را نازل کرد:
«وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ»
این آیه بیانگر کسی است که جان خود را در راه رضای خدا می‌فروشد و نشانه مهربانی خدا نسبت به بندگان است. مفسران شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت، این آیه را توصیف‌کننده فداکاری امام علی (ع) در لیلة المبیت می‌دانند.
اهمیت و پیام
لیلة المبیت تنها یک نقشه نظامی نبود، بلکه آزمونی برای ایمان، شجاعت و ایثار بود. امام علی (ع) با آگاهی کامل از خطر، خود را جای پیامبر قرار داد و جان خویش را فدای حفظ دین اسلام کرد. این عمل نمونه‌ای والا از ولایت‌پذیری، عشق به رسول خدا و ایثار در راه حق است که تا همیشه در تاریخ خواهد درخشید.
نتیجه‌گیری
واقعه لیلة المبیت، علاوه بر ابعاد تاریخی و نظامی، نمادی از ایمان، شجاعت و فداکاری بی‌بدیل است. این شب تاریخی نشان می‌دهد که در مسیر ایمان، ایثار و وفاداری به حق می‌تواند بزرگترین موانع را نیز پشت سر بگذارد و انسان را به قله‌های معنوی رهنمون سازد.
همچنین بخوانید:بررسی آیات قرآن دربارهٔ آفرینش زمین و آسمان و نقد شبههٔ تناقض
