در درهم آباد میخوانید ، بالاترین مقام انسانی در این جهان، رسیدن به قرب الهی است؛ مقامی که تنها از راه عمل به دستورهای خداوند و پیمودن مسیر بندگی حاصل میشود. هرچه تلاش و فداکاری انسان در این مسیر بیشتر باشد، شایستهتر به این مقام دست مییابد.
در این میان، استفاده از راهنمایی اولیای الهی نقش بنیادین دارد. امام صادق علیهالسلام در روایتی ارزشمند، سه راهکار اساسی برای نزدیک شدن به خداوند معرفی میکنند.
سه راهکار اصلی برای قرب الهی
امام صادق علیهالسلام فرمودند:
«خداوند متعال به حضرت موسی علیهالسلام وحی فرمود: بندگانم با چیزی محبوبتر از این سه ویژگی به من نزدیک نشدهاند:
زهد در دنیا،
ورع و پرهیز از گناه،
گریه از خشیت من.»
۱. بیرغبتی به دنیا (زهد)
زهد به معنای ترک دنیا نیست، بلکه به معنای دل نبستن به دنیا و اسیر آن نشدن است.
آثار زهد در روایت امام صادق علیهالسلام چنین بیان شده است:
حکمت در دل استوار میشود.
زبان به سخنان حکیمانه گویا میگردد.
عیبهای دنیا و راه اصلاح آن آشکار میشود.
انسان عاقبتبهخیر و سرافراز از دنیا به سوی بهشت میرود.
بنابراین، زهد زمینهای است برای حکمت، بینش و رهایی از وابستگیهای دنیوی.
۲. پرهیز از گناهان (ورع)
گناه همانند اسب چموش بیلجامی است که سوارش را به پرتگاه سقوط میبرد. امام علی علیهالسلام گناه را خطری دانستهاند که انسان را بیاختیار از مسیر نجات به سوی هلاکت میکشاند.
ورع، مرتبهای والا از تقواست و به معنای پرهیز جدی از محرمات الهی و حتی اجتناب از شبهات است.
امام صادق علیهالسلام فرمودند:
«کوششی که پارسایی در آن نباشد، سودی نخواهد داشت.»
«به ورع پایبند باشید، زیرا آنچه نزد خداست جز با ورع به دست نمیآید.»
از این رو، ورع شرط اصلی هر سلوک معنوی است و بدون آن، انسان به قرب الهی نخواهد رسید.
۳. گریه از خشیت خدا
خشیت، ترس آگاهانه از عظمت خدا و احساس مسئولیت در برابر اوست. این ترس از جهل و نادانی برنمیخیزد، بلکه از معرفت و آگاهی عمیق به جایگاه بندگی ناشی میشود.
امام سجاد علیهالسلام ارزش اشکهای ناشی از خشیت را چنین توصیف میکنند:
«هیچ قطرهای نزد خدا محبوبتر از دو قطره نیست:
قطره خونی که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکی که در دل شب تنها برای خدا جاری گردد.»
امیرالمؤمنین علیهالسلام نیز میفرمایند: «گریه از خشیت خدا، دل را نورانی میکند و از بازگشت به گناه بازمیدارد.»
اشکهای ناشی از خشیت، انسان را به معرفت، توبه حقیقی و پیوند قلبی عمیق با خداوند رهنمون میسازند.
نتیجهگیری
راه رسیدن به مقام قرب الهی سه پایه اصلی دارد:
زهد و بیاعتنایی به دنیا، که انسان را حکیم و آزاد میسازد.
ورع و پرهیز از گناه، که شرط اساسی در هر عمل عبادی است.
گریه از خشیت خدا، که قلب را نورانی و انسان را از لغزشها مصون میدارد.
این سه ویژگی، راههای روشن و مطمئنی هستند که اولیای الهی برای رسیدن به محبوب حقیقی و دستیابی به مقام قرب خداوند پیش پای ما نهادهاند.
همچنین بخوانید:یأس از رحمت الهی؛ بزرگترین گناه کبیره