با گسترش سرسام‌آور بازار ارزهای دیجیتال، مجرمان سایبری هم روش‌های تازه و خلاقانه‌ای برای فریب سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند. از سایت‌های جعلی و پیام‌های فیشینگ گرفته تا پروژه‌های توکن‌سازی بی‌پشتوانه و سوءاستفاده از هوش مصنوعی، هر روز شاهد تولد مدل‌های جدید کلاهبرداری هستیم. در این مقاله، به مهم‌ترین شگردهای رایج کلاهبرداری در کریپتو، آمارهای روز جهان و تکنیک‌های جلوگیری از قربانی شدن می‌پردازیم تا بتوانید با چشمانی باز در این بازار فعالیت کنید.
۱. مهم‌ترین روش‌های کلاهبرداری در کریپتو
۱.۱ حملات فیشینگ و کیف‌پول‌های قلابی
مهاجمان با ارسال ایمیل یا پیام‌های ظاهراً معتبر، کاربر را به صفحات ساختگی می‌کشانند تا اطلاعات حساس مانند کلید خصوصی یا عبارت بازیابی را بدزدند. بعضی هم نسخه‌های تقلبی از کیف‌پول‌های مشهور را منتشر می‌کنند تا به داده‌ها و موجودی کاربران دسترسی پیدا کنند.
۱.۲ بازی‌های قیمتی (Pump & Dump) و خروج ناگهانی (Rug Pull)
در مدل Pump & Dump، گروهی هماهنگ، یک رمزارز را به شکل مصنوعی بالا می‌برند و در بالاترین قیمت می‌فروشند. در Rug Pull نیز سازندگان پروژه پس از جذب سرمایه ناگهان پروژه را ترک کرده و نقدینگی را خارج می‌کنند. نمونه مشهور آن توکن Squid Game بود که پس از رشد شدید، صفر شد.
۱.۳ طرح‌های پانزی و سرمایه‌گذاری‌های غیرواقعی
در این شیوه، سود پرداختی به سرمایه‌گذاران قدیمی از پول سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود. پروژه‌هایی مانند OneCoin و PlusToken میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان متضرر کرده‌اند.
۱.۴ کلاهبرداری‌های احساسی (Romance/Pig Butchering)
کلاهبردار با ایجاد رابطه عاطفی آنلاین، قربانی را به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های رمزارزی جعلی ترغیب می‌کند. این روش در سال‌های اخیر میلیاردها دلار خسارت ایجاد کرده است.
۱.۵ کلاهبرداری با دستگاه‌های خودپرداز رمزارز
افراد فریب می‌خورند که برای «امن کردن دارایی» باید از ATM بیت‌کوین استفاده کنند و مبالغ نقدی را به کیف‌پول کلاهبردار واریز می‌کنند. در نیمه اول ۲۰۲۴، حدود ۶۵ میلیون دلار از این طریق به سرقت رفت.
۱.۶ استفاده از هوش مصنوعی و محتوای جعلی
افزایش استفاده از deepfake و صداسازی AI، جعل هویت در تماس‌ها و پیام‌ها را ساده‌تر کرده است. رشد این نوع اسکم‌ها در سال گذشته بیش از چهار برابر بوده است.
۱.۷ فریب در شبکه‌های اجتماعی
صفحات و کانال‌های جعلی با وعده هدیه یا سرمایه‌گذاری، کاربر را جذب می‌کنند. بسیاری از این موارد در یوتیوب، اینستاگرام و تلگرام رخ می‌دهد.
۱.۸ حملات Dusting
ارسال مقدار ناچیزی رمزارز برای ردیابی هویت واقعی کاربر و برنامه‌ریزی حملات بعدی.
۱.۹ اسکم‌های پشتیبانی فنی جعلی
جعل هویت تیم پشتیبانی کیف‌پول‌ها یا صرافی‌ها با هدف دریافت اطلاعات ورود یا کلید خصوصی.
۲. تازه‌ترین آمار و روندها
- در سال ۲۰۲۴ میزان خسارت ناشی از کلاهبرداری‌های این فناوری به حدود ۱۰.۷ میلیارد دلار رسید.
- در آمریکا، بیش از ۳.۹ میلیارد دلار ضرر تنها در یک سال گزارش شده است.
- اسکم‌های ATM رمزارز در نیمه اول ۲۰۲۴ رکورد ۶۵ میلیون دلار را ثبت کردند.
- استفاده از فناوری‌های AI در جعل هویت و محتوا رشدی ۴۵۶ درصدی را تجربه کرده است.
۳. راهکارهای پیشگیری و افزایش امنیت
- بررسی پیشینه پروژه‌ها: مطالعه وایت‌پیپر، تیم سازنده و شفافیت فعالیت‌ها.
- ورود اطلاعات فقط در وب‌سایت اصلی: از کلیک روی لینک‌های مشکوک پرهیز کنید.
- تصمیم‌گیری منطقی، نه احساسی: عجله در سرمایه‌گذاری، خطر گرفتار شدن در اسکم را بالا می‌برد.
- حفاظت از کلید خصوصی: نگهداری به صورت آفلاین و دور از دسترس اینترنت.
- استفاده از اینترنت امن: VPN و شبکه‌های ایمن را برای تراکنش‌ها برگزینید.
- گزارش سریع موارد مشکوک: به صرافی، پلیس فتا یا نهادهای نظارتی اطلاع دهید.
نتیجه‌گیری
بازار کریپتو هم مثل هر فرصت سرمایه‌گذاری، بدون ریسک نیست. اما حجم و تنوع کلاهبرداری‌ها در این حوزه به‌قدری بالاست که بدون دانش و احتیاط، احتمال قربانی شدن بسیار زیاد می‌شود. شناخت روش‌های متداول، پیگیری اخبار و به‌کارگیری راهکارهای امنیتی می‌تواند تا حد زیادی شما را در برابر این ترفندها محافظت کند. در نهایت، مهم‌ترین سرمایه شما، آگاهی و هوشیاری‌تان است.
همچنین بخوانید:
