آیه ولایت علی علیه السلام
در درهم آباد میخوانید ، ابن تیمیه در یکی از سخنان مشهور خود، نزول آیه ولایت (مائده: ۵۵) در شأن امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را انکار کرده و مدعی شده است:
«برخی از دروغگویان حدیثی ساخته‌اند مبنی بر اینکه آیه «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ» در شأن علی (ع) هنگام صدقه‌دادن انگشتر در حال رکوع نازل شده است. این سخن، به اجماع اهل نقل، دروغ است.»
اما این ادعا نه تنها فاقد پشتوانه است، بلکه با ده‌ها روایت معتبر، اقوال مفسران بزرگ اهل‌سنت و اشعار صحابه مخالفت دارد.
۱. شواهد روایی و نقل تاریخی
این حدیث از طرق متعدد نقل شده و راویان زیادی از جمله صحابه و تابعین آن را تأیید کرده‌اند. از جمله راویان حدیث عبارت‌اند از:
علی بن ابی‌طالب (ع)، مقداد، ابوذر، عمار، جابر، ابن عباس (با ۹ سند مختلف)، عبدالله بن سلام، ابو رافع، محمد بن حنفیه، انس بن مالک، عطا بن سائب، عبایه بن ربعی، سلمه بن کهیل، عتبة بن ابی‌لحیعه، امام باقر (ع)، مجاهد، کلبی، مقاتل، عبدالملک بن جریح و دیگران.
از منظر روایی، این گزارش با سندهایی صحیح در منابع متعددی آمده است:
سیوطی در الدر المنثور (ج۲، ص۲۹۳–۲۹۴) نزول آیه در شأن علی (ع) را از ۸ تن از صحابه و تابعین نقل کرده است.
ابن ابی‌حاتم، ابن مردویه، نسائی، رزین ابدری، ابن کثیر در تفاسیر خود این روایت را نقل کرده‌اند.
ابن جریر طبری و ابوالشیخ اصفهانی نیز روایت را ذکر کرده‌اند.
۲. نظر مفسران و علمای اهل‌سنت
بسیاری از مفسران و متکلمان بزرگ اهل‌سنت، نزول آیه ولایت در شأن امیرالمؤمنین را پذیرفته‌اند:
قاضی ایجی، سعدالدین تفتازانی و قوشجی، با وجود اختلافات مذهبی، تصریح کرده‌اند که نزول آیه در شأن علی (ع) مورد اجماع مفسران است.
آلوسی در روح المعانی می‌نویسد: «اکثر اهل حدیث و خبر، بر این‌اند که این آیه درباره علی (ع) نازل شده است.»
۳. گواهی ادبی ـ تاریخی: شعر حسان بن ثابت
شاعر نامدار پیامبر (ص)، حسان بن ثابت، در مدح علی (ع) و اشاره به همین ماجرا چنین سروده است:
فأنت الذی أعطیت إذ کنت راکعا
زکاهً فدتک النفس یا خیر راکع
فأنزل فیک الله خیر ولایه
و ثبتها مثنی کتاب الشرائع
(تو همان کسی هستی که در حال رکوع زکات دادی. جانم فدایت ای بهترین رکوع‌کننده! پس خداوند درباره تو بهترین ولایت را نازل کرد و آن را در کتاب شریعت ثبت نمود.)
این شعر نشانگر آن است که در همان عصر نزول وحی، نزول این آیه در شأن علی (ع) امری شناخته‌شده بوده است.
نتیجه‌گیری
با توجه به:
تواتر نسبی این حدیث در منابع حدیثی شیعه و اهل‌سنت
نقل گسترده آن توسط صحابه و تابعین
تصریحات مفسران بزرگ اهل‌سنت به نزول آیه در شأن علی (ع)
اشعار و شواهد تاریخی
ادعای ابن تیمیه مبنی بر «دروغ بودن حدیث» نه تنها ناپذیرفتنی بلکه خلاف اجماع بزرگان پیش از اوست. برخلاف آنچه ابن تیمیه می‌کوشد القا کند، آیه ولایت یکی از روشنگرترین آیات در اثبات جایگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است، و از دلائل قرآنی برجسته بر ولایت ایشان به شمار می‌رود.
همچنین بخوانید:نخستین زائران اربعین؛ دیدار داغ‌دیدگان در قتلگاه عشق
