در درهم آباد می‌خوانید، ای شاهکار خلقت، ای بزرگ‌ترین صُنع الهی! این وجود گران‌قدر، هنر بی‌بدیل پروردگار است. اگر خدا را از یاد ببری، از خودت هم غافل می‌شوی و این، آغاز سقوط و دوری از مسیر هدایت است.
مراقب باش؛ پیش از پذیرفتن هر چیز، آن را بسنج
همان‌طور که مرحوم علامه حسن‌زاده آملی در یکی از سخنرانی‌های خود بیان کرده‌اند، برای داشتن زندگی متعادل و آگاهانه، خودشناسی و خداشناسی باید همراه یکدیگر باشند.
🔹 پیش از پذیرش هر موضوع یا تصمیمی، آن را به دقت بسنج:
حرفی که می‌شنوی
رفیقی که انتخاب می‌کنی
سفره‌ای که بر سر آن می‌نشینی
امضایی که می‌گذاری
سخنی که بر زبان می‌آوری
حتی حیوانات نیز قبل از خوردن، بو می‌کشند تا مطمئن شوند. تو که اشرف مخلوقات هستی، چرا بدون تأمل هر چیزی را می‌پذیری؟
این خانه صاحب دارد؛ و ما راهی ابد هستیم
خودشناسی و خداشناسی به ما یادآوری می‌کند که زندگی ما محدود به جسم و زمان نیست؛ بلکه مسیر روحانی و ابدی داریم. نگاه دقیق به خویشتن، به صورت، به نهاد و به بافت وجود، نشانه‌های خلقت الهی را آشکار می‌کند.
مرحوم علامه حسن‌زاده آملی می‌فرمایند:
«خودت را فراموش نکن!»
این نکته، ما را به تأمل در زندگی و بازشناسی ارزش‌های درونی خود دعوت می‌کند.
تأکید قرآن بر خودشناسی و خداشناسی
قرآن کریم نیز در این مسیر ما را هدایت می‌کند:
«وَلا تَکُونُوا کَالَّذینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُم أَنفُسَهُمْ…»
«مانند کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند، پس خدا نیز آنان را از خودشان غافل ساخت.» (حشر: ۱۹)
این آیه به وضوح نشان می‌دهد که فراموشی خداوند منجر به غفلت از خود و از دست رفتن مسیر رشد و تکامل می‌شود.
راهکارهای عملی برای خودشناسی و خداشناسی
۱. تأمل روزانه: هر روز زمانی را به بازنگری در رفتار و افکار خود اختصاص دهید.
۲. خوداندیشی پیش از تصمیم‌گیری: پیش از گفتار یا عمل، لحظه‌ای توقف کرده و پیامدهای آن را بسنجید.
۳. ارتباط با خدا: نماز، دعا و ذکر، قلب را از غفلت و بی‌توجهی پاک می‌کند و راهنمای مسیر زندگی می‌شود.
۴. مطالعه و بهره‌گیری از آیات قرآن و روایات اهل‌بیت(ع): منابع دینی، مسیر خودشناسی و خداشناسی را روشن و کاربردی می‌کنند.
با اجرای این راهکارها، انسان می‌تواند زندگی متعادل، آگاهانه و همراه با رشد معنوی داشته باشد.
همچنین بخوانید:اعمالی مانند صلوات، مصافحه و سلام به اهل‌بیت علیهم‌السلام بعد از نماز جماعت چه حکمی دارند؟
