ایمان حقیقی؛ اختیاری و پیش از بلا
در درهم آباد میخوانید ، خداوند در این آیات بیان میکند که ایمان وقتی ارزش دارد که با اختیار و از روی شناخت و دل باشد، نه از ترس و در لحظه مواجهه با عذاب.
مثال روشن آن، قوم یونس(ع) است. آنان پس از دیدن نشانههای نزول عذاب، با توبهای واقعی و زودهنگام بازگشتند و خداوند نیز آنها را بخشید.
اما اقوام دیگر مثل قوم فرعون، هنگامی ایمان آوردند که کار از کار گذشته بود؛ در نتیجه، ایمانشان پذیرفته نشد.
«فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِيمَانُهَا إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ…» (یونس: ۹۸)
ایمان اجباری، بیثمر است
خداوند به پیامبرش (ص) میفرماید:
«وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَميعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنينَ؟» (یونس: ۹۹)
یعنی: اگر پروردگار میخواست، همه مردم روی زمین بهاجبار ایمان میآوردند؛ اما چنین ایمانی بیارزش است. ایمان باید با شناخت، اختیار و علاقه درونی همراه باشد.
هدایت، لطف الهی است؛ اما شرط دارد
هدایت از جانب خداست، اما تنها برای کسانی که خود را در معرض آن قرار دهند.
کسی که با تأمل در آفرینش، نشانههای الهی را میبیند، میتواند راه را بیابد.
اما اگر با وجود همه آیات و نشانهها، از ایمان سر باز زند، قلبش مهر میخورد و از هدایت دور میشود.
تأمل در نظم خلقت، راهی بهسوی معرفت خداوند است؛
اگر کسی در برابر این عظمت بیتفاوت باشد، نشان میدهد که ظرف هدایت را ندارد.
اندوه پیامبر (ص) از ایماننیاوردن برخی
در پایان صفحه، لحن آیات رنگی از اندوه و ناامیدی پیامبر (ص) دارد، اما نه از روی شک، بلکه از درد هدایتنشدن مردم. ایشان با قاطعیت میفرماید:«من در حقانیت دین خود هیچ تردیدی ندارم، و هرگز خدایان شما را نمیپرستم.»
«پروردگار من همان کسی است که جان همه شما در دست اوست.»
«شما چیزی را میپرستید که سود و زیانی ندارد؛ این، خسران محض است.»
حدیث مرتبط
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
«اَشرافُ اُمَّتی حَمَلةُ القُرآنِ»
شریفترین افراد امت من، حاملان قرآناند.
(خصال صدوق، ج۱، ص۷)
این حدیث گره میخورد با همین آیات؛ کسانی که قرآن را با معرفت و فهم درونی حمل میکنند، شرافتمندترین انسانها هستند؛ نه کسانی که از سر اجبار یا ظاهرگرایی، آیات را تکرار میکنند.
همچنین بخوانید:شرح حدیث در پناه خداوند قرار گرفتن مانع از ایجاد گرفتاری می شود از امیرالمؤمنین علیهالسلام