وقتی از عشق در ازدواج صحبت می‌کنیم، منظور احساسی است فراتر از کشش زودگذر یا شیفتگی موقتی. عشق در یک زندگی مشترک سالم به‌مرور زمان عمیق‌تر می‌شود، رنگ عقلانیت می‌گیرد و بر پایه‌های احترام، اعتماد و صمیمیت می‌ایستد.
در یک ازدواج موفق، عشق واقعی به معنای این است که دو نفر با وجود تفاوت‌ها، برای رشد یکدیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند و از بودن کنار هم آرامش می‌گیرند.
عشق رمانتیک و عشق بالغ؛ تفاوت‌ها در ازدواج
در اوایل رابطه، هیجان ازدواج معمولا ناشی از عشق رمانتیک است؛ همان حسی که ضربان قلب را بالا می‌برد. اما عشق بالغ چیزی فراتر است.
این عشق شامل مسئولیت‌پذیری، همدلی، درک و پذیرش متقابل می‌شود. زوج‌هایی که عشق بالغ را تجربه می‌کنند، با وجود مشکلات، همچنان به یکدیگر متعهد می‌مانند.
دلبستگی در ازدواج یعنی چه؟ انواع دلبستگی
دلبستگی سبکی است که افراد برای نزدیک شدن و برقراری ارتباط عاطفی به‌کار می‌برند. این الگو در کودکی شکل می‌گیرد و روی روابط زناشویی تاثیر جدی می‌گذارد.
نظریه دلبستگی بولبی و تاثیر آن بر روابط زناشویی
بر اساس نظریه جان بولبی، چهار نوع سبک دلبستگی وجود دارد:
۱. دلبستگی ایمن: فرد احساس امنیت می‌کند، به راحتی به شریک زندگی‌اش نزدیک می‌شود و از طرد شدن نمی‌ترسد.
۲. دلبستگی اضطرابی: فرد مدام نگران از دست دادن عشق است و به تایید دائمی نیاز دارد.
۳. دلبستگی اجتنابی: فرد از صمیمیت می‌ترسد و فاصله می‌گیرد.
۴. دلبستگی آشفته: ترکیبی از اضطراب و اجتناب که رابطه را پرتنش می‌کند.
این سبک‌ها تعیین می‌کنند رابطه ما با همسرمان چقدر پایدار و سالم خواهد بود.
تفاوت‌های بنیادین عشق و دلبستگی در زندگی مشترک
عشق و دلبستگی دو تفاوت اساسی با یکدیگر دارند. در ادامه این دو بررسی می‌شوند.
مقایسه عشق و دلبستگی از نظر احساس امنیت
عشق در ازدواج با امنیت و آرامش همراه است. فرد عاشق، شریک زندگی‌اش را همان‌طور که هست می‌پذیرد.
اما دلبستگی ناایمن بیشتر بر ترس از دست دادن یا نیاز به کنترل استوار است. اینجاست که رابطه شکل ناسالم به خود می‌گیرد.
نقش احترام و استقلال در عشق در برابر دلبستگی
در عشق سالم، هر دو نفر به استقلال و رشد فردی یکدیگر اهمیت می‌دهند. اما در دلبستگی ناسالم، یکی از طرفین یا هر دو، ممکن است به‌طور افراطی به هم بچسبند یا برعکس، مدام فاصله بگیرند.
چرا بعضی ازدواج‌ها بی‌روح و سرد می‌شوند؟
خیلی از زوج‌ها می‌پرسند:
چرا زندگی زناشویی ما بعد از چند سال بی‌روح شده است؟
- افت هیجان اولیه و ورود به فاز عادت: هیجان ازدواج در سال‌های اول طبیعی است. اما اگر زوج‌ها نتوانند این هیجان را با صمیمیت و علاقه عمیق جایگزین کنند، زندگی به یک روزمرگی خسته‌کننده تبدیل می‌شود.
- نبود صمیمیت عاطفی و گفت‌وگوی موثر: وقتی زوج‌ها مشکلات را به جای گفتگو، در دل خود نگه می‌دارند یا مدام از هم انتقاد می‌کنند، صمیمیت نابود می‌شود. در این حالت حتی اگر هنوز زیر یک سقف باشند، فاصله عاطفی زیادی میانشان ایجاد می‌شود.
چگونه بفهمیم در رابطه ما عشق است یا فقط دلبستگی؟
پرسش‌هایی که باید از خود بپرسید:
آیا کنار هم بودن به شما حس آرامش و امنیت می‌دهد؟
برای رشد یکدیگر تلاش می‌کنید؟
از موفقیت‌های همسرتان واقعا خوشحال می‌شوید؟
اگر پاسخ بیشتر این سوال‌ها «نه» باشد، شاید رابطه‌تان بیشتر بر اساس دلبستگی ناایمن بنا شده تا عشق.
تست کوچک برای تشخیص رابطه سالم:
از خود بپرسید:
«اگر امروز شریک زندگی‌ام کمی فاصله بگیرد، آیا دنیا برایم به آخر می‌رسد یا می‌توانم این فاصله را طبیعی بدانم؟»
پاسخ شما نشان می‌دهد رابطه‌تان چقدر سالم و متعادل است.
نشانه‌های یک دلبستگی ناسالم یا ناایمن در ازدواج
- ترس دائمی از ترک شدن یا خیانت
- تلاش برای کنترل زندگی شریک
- وابستگی بیش از حد برای احساس خوشبختی
- نداشتن هویت مستقل خارج از رابطه
راهکارهای تقویت عشق واقعی در زندگی زناشویی
ساختن خاطرات مشترک هیجان‌انگیز
گاهی لازم است از فضای یکنواخت زندگی فاصله بگیرید. سفر، امتحان کردن کارهای جدید یا حتی یک پیاده‌روی متفاوت می‌تواند انرژی تازه‌ای به رابطه‌تان بدهد.
گفتگو درباره احساسات بدون قضاوت
به‌جای سرزنش، احساسات واقعی‌تان را به اشتراک بگذارید. این کار باعث می‌شود همسرتان بدون دفاع‌گیری، شما را بهتر بفهمد. همچنین می‌توانید مقاله داشتن چند مهارت برای ازدواج موفق را برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.
چه زمانی باید برای بهبود رابطه از مشاور کمک گرفت؟
- وقتی مشاجرات شما حول یک موضوع ثابت مدام تکرار می‌شود
- وقتی احساس می‌کنید دیگر مثل قبل به شریک زندگی‌تان اعتماد یا علاقه ندارید
- یا وقتی می‌بینید این رابطه سلامت روان شما را تهدید می‌کند
- در این شرایط مراجعه به یک مشاور زوج‌درمانی می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کند.
سخن پایانی
عشق در ازدواج چیزی نیست که خودبه‌خود و برای همیشه باقی بماند.
اگر ندانیم چطور تفاوت عشق و دلبستگی را بشناسیم، ممکن است در چرخه روابط ناسالم گیر بیفتیم و زندگی‌مان کم‌کم بی‌روح شود.
با خودآگاهی، یادگیری مهارت‌های ارتباطی و حتی کمک گرفتن از متخصصان، می‌توانیم یک رابطه زناشویی سالم، پویا و عمیق بسازیم.
اگر فکر می‌کنید رابطه شما هم درگیر این چالش‌هاست، همین امروز برای بررسی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر، با یک مشاور خانواده صحبت کنید.
گاهی فقط یک نگاه حرفه‌ای از بیرون می‌تواند مسیر زندگی‌تان را کاملا تغییر دهد.
